Alles (/zoveel mogelijk) over het gebruiken van warmtematjes

[Ben]

In dit onderwerp probeer ik alle informatie over het gebruik van een warmtematje bij elkaar te zetten.

Algemene informatie:
Niet alle miersoorten hebben warmtematjes nodig, Lasius niger bijvoorbeeld niet, omdat deze ook gewoon in het Nederlandse klimaat voorkomt. Sommige soorten kunnen echter niet zonder, dit zijn uiteraard de soorten die in een warmer klimaat leven, zoals in Zuid-Europa, Azië of Amerika.

Over het algemeen geldt wel: mét warmtemat ontwikkelt een kolonie zich veel sneller door de hogere temperaturen, en ook een Lasius niger, die het niet nodig heeft, zal wel een extra boost krijgen door het gebruik van een warmtemat.

Veelgestelde vragen (FAQ’s):
- waar koop ik warmtematjes?
Op zich maakt dit niet veel uit, er zijn (bij mij) geen meldingen bekend van sites/winkels die niet- of slecht werkende matjes verkopen. Ik en vele anderen halen ze bij: http://www.ter.nl/webwinkel/advanced_se ... at&x=0&y=0
-maakt het vermogen en de grootte uit?
De grootte en het vermogen van het matje hebben een rechtevenredig verband, een groter matje heeft dus automatisch een groter vermogen. Een matje van 5 watt zal niet minder warmte per vierkante centimeter produceren dan een matje van 10 watt, maar vanzelfsprekend kun je met die van 10 watt grotere oppervlakkten verwarmen. Het gaat er dus om hoe groot het gedeelte van het nest is dat je wil verwarmen
-heb ik er 1 nodig voor het nest zelf en voor de buitenwereld?
Over het algemeen hebben warmtematjes het doel het nest te verwarmen. Een onverwarmde buitenwereld is volgens mij geen probleem, wel kan het zo zijn dat sommige soorten buiten veel actiever zullen zijn als het daar warmer is.
-heb ik naast een warmte matje ook nog iets nodig om de temperatuur te meten?
Een warmtemat meet geen temperatuur. Je steekt de stekker van de warmtemat in het stopcontact en je zal warmte krijgen. De omgeving van het warmtematje neemt die warmte op en zorgt er dus ook voor dat deze niet (te) warm wordt. Zo'n matje in een volledig geïsoleerde ruimte is dan mogelijk ook geen goed idee, zonder extra thermometer/thermostaat. Het is altijd fijn om te weten hoe warm je mieren zitten, zo weet je of je nog iets beter moet isoleren of juist meer open lucht moet geven.
-waar plaats ik ze?
Bij een ytongnest is eigenlijk alles mogelijk; op, onder of bovenop het glas. Het is maar net welke manier het nest het beste(let op: niet het warmst, hoe warmer is niet altijd hoe beter) verwarmt voor de soort die erin zit. Dit is dus bij iedereen anders. Met elke manier van plaatsen bereik je een andere temperatuur en vochtigheidsgraad, en dit draaien en keren is precies de manier om de in jouw geval goede temperatuur te bereiken.
Bij een proefbuisje moet je altijd zorgen dat een gedeelte van het nest niet verwarmd wordt, zodat de mieren hier heen kunnen vluchten als ze het te warm krijgen.
Aan het gedrag van je mieren kun je zo ook zien of je warmtematje goed geplaatst is.
-kan ik het vermogen/warmte die het matje uitstraalt ook nog regelen of niet?
Bij de doorsnee warmtematjes kan dit niet, enkel het voor de hand liggende in- en uitschakelen van de stroom zorgt voor wel of geen warmte, iets daar tussenin kun je alleen creëren door het warmtematje voor een groter/kleiner gedeelte tegen het nest te leggen.
-hoelang gaat een matje mee?
De matjes van ter.nl hebben een garantie van 5 jaar. Dat lijkt me een goede indicator over de robuustheid van de dingen.
-zijn ze veilig?
Ja, maar je moet er niet in knippen, prikken etc. Je moet ze ook niet achter een barrière leggen, dan kunnen de matjes veel te warm worden en kapot gaan. Kortsluiting is dan niet uitgesloten. Eerst even goed testen en kijk of de warmte van het matje wel goed weg kan.
-moet ik de matjes dag en nacht aanlaten?
Vaak wordt dit wel gedaan, bij sommige soorten zal dit niet nodig zijn, maar misschien wel handig. Het gaat er in ieder geval om dat de temperatuur ’s nachts niet zakt onder de laagst toegestane voor jouw mierensoort.

De nadelen
De voordelen lijken mij duidelijk, een snellere ontwikkeling van de kolonie en voor sommige soorten uberhaupt de mogelijkheid ze te kweken, omdat dit zonder warmtemat niet kan.
Toch zijn er misschien nadelen: Mika heeft ondervonden dat zijn Formica Fusca kolonie slechts 3 maanden per jaar actief is, waarschijnlijk door het gebruik van een warmtemat. Het zou dus kunnen dat warmtematjes een kolonie misschien actiever maakt, maar dat ze hierna wel een veel langere periode in winterslaap moeten doorbrengen.
Verder is het erg belangrijk op te passen met de temperatuur in het nest, een L. niger kolonie die op 40 graden staat zonder vluchtwegen zal sterven, en dit geldt voor heel veel andere soorten.

@ Mod's: Is dit goed genoeg voor een sticky, of voldoet dit niet aan de eisen? Misschien moet er nog iets veranderd/toegevoegd worden? Dit is het beste wat ik er met mijn kennis van kan maken :]

Voor de duidelijkheid, deze info heb ik niet uit eigen ervaring verkregen, het grootste deel komt van Phantom en anderen.

[Unexisted]

-kan ik het vermogen/warmte die het matje uitstraalt ook nog regelen of niet?
Bij de doorsnee warmtematjes kan dit niet, enkel het voor de hand liggende in- en uitschakelen van de stroom zorgt voor wel of geen warmte, iets daar tussenin kun je alleen creëren door het warmtematje voor een groter/kleiner gedeelte tegen het nest te leggen.

Met een dimmer is het vermogen echter wel te regelen. Er kan dus een constante temperatuur geregeld worden met een marge. Wil je echter zeker weten dat de temperatuur op een bepaalde plek een constante temperatuur heeft, dan moet je gebruik maken van een thermostaat of een zelfgemaakte regelsysteem. Een thermostaat is al bij conrad te verkrijgen voor 15 euro.

[Floris]

Dit lijkt me een prima concept voor een sticky, Ben.
Het stukje kan een inleiding gebruiken. Ik zou beginnen met uitleggen wat een warmtematje is, en waar het goed voor is of kan zijn.
Het is geschreven in de vorm van vragen en antwoorden. Misschien kun je er nog een prettig lezend stukje van maken.
Ik kan me voorstellen dat het aan de hand van dit bericht nog niet helemaal duidelijk is hoe je een buisje of Ytong kunt verwarmen. Moet het buisje onder het matje? Moet het buisje op het matje met een dekentje erover?

[Ben]

Ok, ik heb het op het moment nogal druk, als ik tijd heb zal ik eraan werken.
Die vragen en antwoorden vorm lijkt mij eigenlijk best handig, wanneer je specifiek iets wilt weten over warmtematjes, hoef je alleen maar alle vragen te lezen om te kijken of jouw vraag erbij staat, ipv. de hele tekst door te lezen. Op zich lijkt me het nut van een sticky niet dat het prettig leest, maar dat je er zo makkelijk/snel mogelijk informatie kunt vinden.
Het klopt wel dat alle andere sticky's zo zijn opgebouwd als jij zegt, en daar valt ook wel wat voor te zeggen, als je wilt zal ik proberen dit te maken, als een moderator hier zin in heeft vind ik dat ook goed, zoals gezegd heb ik niet veel tijd.
Verder, ik denk niet dat ik een zinnig stukje kan schrijven over de plaatsing van het matjes tov. het buisje (of ytong). Hier weet ik simpelweg nauwelijks iets vanaf :]

[Dakdoeve]

Kunnen de matjes ook tegen vocht ? Wanneer ze bijvoorbeeld tegen het natte gedeelte van het ytong aanliggen.

[Floris]

Die van Ter kunnen daar tegen, ze zijn helemaal in plastic gesmolten. Officieel waarschijnlijk niet. :)

[Phantom]

Ter.nl geeft een waterdichtgarantie van 5 jaar. Je moet alleen de stekker niet onder water dompelen.

[ProXi]

Dit lijkt me een prima concept voor een sticky, Ben.
Het stukje kan een inleiding gebruiken. Ik zou beginnen met uitleggen wat een warmtematje is, en waar het goed voor is of kan zijn.
Het is geschreven in de vorm van vragen en antwoorden. Misschien kun je er nog een prettig lezend stukje van maken.
Ik kan me voorstellen dat het aan de hand van dit bericht nog niet helemaal duidelijk is hoe je een buisje of Ytong kunt verwarmen. Moet het buisje onder het matje? Moet het buisje op het matje met een dekentje erover?

Dit wil ik precies weten.
Hoe kan je het beste een buisje verwarmen en een klein verticaal ytongnest?

Kan je bijvoorbeeld het buisje gewoon erop leggen en mag de kant waar het water zit ook verwarmt worden?
Ik heb namelijk een klein buisje dus dan worden beide kanten denk ik verwarmt.
En moet er iets overheen?

En bij het Ytongnest. Kan ik die er gewoon opzetten?
Of moet daar iets tussen?

[ProXi]

Weet iemand trouwens ook ongeveer hoe duur het stroomverbruik is?
Heb een matje van 5Watt

[Phantom]

Die verbruikt 5 watt. Dat is ook 5 wattuur. Per uur kost dat zo'n 0,1 eurocent, uitgaande van 25 cent per kWh.

[ProXi]

Die verbruikt 5 watt. Dat is ook 5 wattuur. Per uur kost dat zo'n 0,1 eurocent, uitgaande van 25 cent per kWh.

Dat is niet zoveel :p
Dankje wel!

Als je het 24 uur per dag aan hebt, kost dat nog geen 75 cent per maand dus.
Had meer verwacht.

Weet je toevallig ook iets over de bovenstaande dingen

[Phantom]

Hoe kan je het beste een buisje verwarmen en een klein verticaal ytongnest?

Kan je bijvoorbeeld het buisje gewoon erop leggen en mag de kant waar het water zit ook verwarmt worden?
Ik heb namelijk een klein buisje dus dan worden beide kanten denk ik verwarmt.
En moet er iets overheen?

En bij het Ytongnest. Kan ik die er gewoon opzetten?
Of moet daar iets tussen?

Mijn eigen ervaring: Een buisje kan je best niet op het waterreservoir verwarmen, je pompt als het ware het water uit het reservoir de nestruimte in, waar het weer kan condenseren tot grote druppels. Echter vind ik het vaak moeilijk om het reservoir niet te verwarmen, daarom zorg ik ervoor dat het gehele buisje evenredig verwarmt is, dan ontstaat er ook minder condens. Dit doe ik in een geisoleerde schoenendoos.

Let erop dat als je de warmtemat ergens tussen legt of ergens aan vastmaakt, dat de warmte weg kan. Anders kan het gemakkelijk 50°C of hoger worden bij zo'n matje. Dat is voor de meeste mieren veel te warm.

[ProXi]

Dus je legt het buisje in een schoenendoos. En die schoenendoos leg je op het matje als ik je goed begrijp?

Dus als ik een ytong blok op een warmte matje leg, en een groote gedeelte van het matje is open ( ligt geen ytong op)
Dan kan er genoeg warmte weg toch?

[Phantom]

Nee, het warmtematje ligt ook in de schoenendoos, maar de temperatuur in de schoenendoos is constant dankzij een thermostaat.

Dus als ik een ytong blok op een warmte matje leg, en een groote gedeelte van het matje is open ( ligt geen ytong op)
Dan kan er genoeg warmte weg toch?

Ik denk het niet, het warmtematje reguleert niet z'n eigen temperatuur. Op de plek waar het matje bedekt wordt zal het veel warmer zijn dan de plek die blootligt.

[ProXi]

Nee, het warmtematje ligt ook in de schoenendoos, maar de temperatuur in de schoenendoos is constant dankzij een thermostaat.

Dus als ik een ytong blok op een warmte matje leg, en een groote gedeelte van het matje is open ( ligt geen ytong op)
Dan kan er genoeg warmte weg toch?

Ik denk het niet, het warmtematje reguleert niet z'n eigen temperatuur. Op de plek waar het matje bedekt wordt zal het veel warmer zijn dan de plek die blootligt.

Oke, maar hoe zorg je er dan voor dat er warmte weg kan?

[Phantom]

Ik zorg er altijd voor dat een deel van het warmtematje vrij hangt/staat. Of anders een thermostaat gebruikt, natuurlijk.

[ProXi]

Oke dankje wel.
Ik heb het net even geprobeerd bij mijn Camponotus ligniperda kolonie, maar ze begonnen meteen een beetje wild te lopen en zich raar te gedragen.
Beetje het zelfde gedrag als wanneer ik ze verhuis en ze vervolgens sterven door onbekende redenen.
Dus ik heb hem maar even uitgezet.

Ga eerst maar even kijken hoe mijn Formica sanguinea erop reageert. Maar daar verwacht ik geen problemen mee.
Aangezien die een warme lamp of kruik ook fijn vinden.

[Floris]

Een matje van 5 Watt gebruikt 5 * 24 * 365 / 1000 = 43.8 kWh elektrische energie per jaar. Bij €0,20 per kWh kost dat €9 per jaar.