Lasius fuliginosus in tuin

[Phantom]

Inmiddels al weer wat tijd terug heb ik een L.fuliginosus kolonie in mijn tuin dwangmatig laten verhuizen door hun nest te vernietigen. Gezien de grootte van de kolonie (tienduizenden mieren) gaf dit ook de gelegenheid om ze te filmen en te fotograferen. De mieren zaten onder de rottende vloer van een oud houten huisje en dat moest wijken. Wat er tevoorschijn kwam was een groot (30x20x20 cm, tenminste!) kartonnest. De mieren zijn zeer agressief en bijten zonder aarzelen. Bij het opgraven van het nest lieten de mieren uit verdediging een complexe onwelriekende vloeistof vrij. Voor zij die het interessant vinden wèlke stoffen: Pherobase over L.fuliginosus. Deze vloeistof zet andere mieren ook weer aan om aan te vallen.

Let er op dat het filmen enige uren nadien gebeurde en de activiteit al voor een groot deel onder de grond was getrokken.
Foto's door m'n moeder. Film door m'n vader. Ik heb de benodigde apparatuur niet.

Het nest, er hangt een stuk van het nest onder het originele nest. Dit was afgebroken, zo'n kartonnest is erg fragiel:


Overzicht:


Close-ups:










Filmpje:




Uiteindelijk heeft de kolonie zich elders in de tuin gevestigd, ondanks het waarschijnlijke verlies van duizenden mieren.

[Leksz]

God, je weet niet hoe jaloers ik ben op jou, om een volledige Lasius Fuliginosus kolonie in een eigen tuin te hebben. Paar vraagjes:
1) Hoe diep zat het nest in het hout/vloer?
2) Had je meerdere gynes gezien? Of geen?
3) Had je een gyne gevangen? Of geen?
4) Als de kolonie het overleeft heeft en volgend jaar een bruidsvlucht houdt, kan je me dit melden?

Heel erg bedankt alvast

[Phantom]

1) Het nest zat tot zeker 30 cm diep in de grond.
2) Ik heb geen gynes gezien, ik vermoed dat deze nog dieper in het nest zat op plekken waar ik niet bij kon komen.
3) Zie 2
4) Ik zal het vermelden. Deze kolonie heeft tot nu toe ieder jaar netjes bruidsvluchten gehouden. Alleen dit jaar werd een farce voor ze.

[Leksz]

Thanks, heb je ook koninginnen gevangen dit jaar?
Ik wil volgend jaar nieuwe opstellingen beginnen, wat het beste is om een kolonie te beginnen. Misschien tegen een vergoeding dat je mij verse koninginnen kan leveren volgend jaar? Ik zie zelf 2 nesten in de duinen, maar ik kan daar niet elke dag kijken in de zomer.

[Phantom]

Nee, maar dat is met de kennis dat ik kolonies van L.fuliginosus niet kan opstarten zonder een kolonie Lasius umbratus, die ik hier nog niet ben tegengekomen. L.fuliginosus is namelijk een parasitaire soort aan L.umbratus, die op z'n beurt weer parasitair is aan L.niger. Als ik bevruchte gynes zie rondlopen, dan zal ik je verwittigen. Maar een kanttekening hierbij: die heb ik nog nooit gezien. Ik heb ze alleen zien uitvliegen, maar nooit landen.

[Leksz]

Ach sorry maar dat gebabbel over Lasius Fuliginosus en onmogelijk om een kolonie te stichten vind ik onzin. Er vliegen juist zoveel prinsessen uit omdat ze daarmee de kans als soort te verhogen om succesvol een kolonie over te nemen.
Als ik een kolonie wil laten stichten moet ik er dus meerdere gynes hebben. En dan veel, veel werksters hebben. Ik heb nu een gyne die veel larve 2 heeft en een paar larve3. Pop had ik gezien, geen idee wat daarmee is gebeurd.
Mijn Lasius Umbratus ' kolonies' hebben binnen een week werksters. De naaktpoppen beginnen nu al te verkleuren.

Ik zou het erg waarderen als je daar volgend jaar op kan letten. Zoals ik al zei, ik wil je een vergoeding geven per ' verse ' gyne die je mij kan leveren

[Phantom]

Nouja. Of het onzin is weet ik niet. Ik denk dat er zoveel gynes uitvliegen omdat er weinig kans is dat ze een geschikte kolonie tegenkomen. Ze vliegen ook uit van april tot diep in augustus, veel langer dan andere mierensoorten. Als ze gemakkelijk nieuwe kolonies zouden stichten, door bijvoorbeeld in pleometrose te gaan, of door een kolonie L.niger over te nemen, dan zou je de kolonies vaker tegenkomen, lijkt mij. Maar dat kan je ook als een uitdaging zien, natuurlijk.

Ik hoef geen geld voor dergelijke gynes, zeker niet als ik er niet zeker van kan zijn of ze bevrucht zijn.

[Leksz]

Ik zie het zeer zeker als een uitdaging, daarom wil ik ook Lasius Fuliginosus zo graag houden en andere mensen daarmee in contact laten brengen.
Pleometrose lijkt me ook geen optie sinds ze geen goede reserves hebben nietwaar? Bovendien heb ik uit mijn eigen waarnemingen gezien dat zij niet voor hun broed zorgen. Misschien de secundaire polygynie dat een secundaire overname helpt, ze zijn niet agressief onderling, en er is mij verteld dat ze ook polygyn zijn ?
Ik zie wel veel Lasius Umbratus onder een steen zitten met een klompje eitjes en larve1, hoe dit kan is mij een raadsel.

Ik riskeer het wel dat ze onbevrucht kunnen zijn. Het gaat mij meer om de tactieken hoe ik een kolonie overname kan verbeteren.

[Phantom]

Ik heb even wat extra informatie opgezocht.

Lasius fuliginosus is een tijdelijke sociaalparasiet bij mieren van het subgenus Chthonolasius.Bevruchte wijfjes gaan na de zwermvlucht op zoek naar een Chthonolasius-nest, mogelijk een koninginloze. Waarschijnlijk maken ze alleen kans als een tiental of meer wijfjes tegelijk een dergelijke nest binnendringen (facultatieve? pleometrose). In de beginfase van de koloniestichting van deze secundaire tijdelijke sociaalparasiet, zien we Chthonolasius-werksters, die normaal nooit bovengronds komen, samen met L.fuliginosus-werksters buiten het nest. Het grootste deel van de waarnemingen wijst L.umbratus aan als meest voorkomende tijdelijke gastheer. Er zijn ook aanwijzingen dat dit L.mixtus en L.sabularum gastheren kunnen zijn. Een kolonie bestaat uit meerdere wijfjes (functioneel polygyn) en gewoonlijk ook uit meerdere nesten. Het aantal werksters per nest loopt in de duizenden. Er is nooit waargenomen dat een kolonie zich verplaatst.

"Mieren van de Benelux", Peter Boer, p40-p42.

Chthonolasius zijn allerlei parasitaire mieren, waaronder L.umbratus.

[Leksz]

Ik neem dus aan dat meerdere gynes een grote kolonie gastheer Lasius sp. binnendringen en apart een kolonie willen stichten, later accepteren ze elkaar? Bij toeval polygynie? Hoe is het gedrag onder verschillende kolonies van lasius fuliginosus ? iemand een idee? Agressief of passief?
Er wordt steeds meer duidelijk over deze parasitaire mieren. Ik vind ze al veel interessanter dan Messor sp. (behalve Messor structor <3 )

[Phantom]

Zoals het hier wordt omschreven is het een primaire polygynie, maar wel in de vorm van parasitisme. Het is dus niet zoals bij Myrmica rubra, waar er later gynes worden geaccepteerd (secundaire polygynie).

Er wordt hier bovendien omschreven dat kolonies "sterk territoriaal" zijn. Of dit betekent dat ze andere kolonies van dezelfde soort niet dulden weet ik niet. Voor de rest wordt er niets vermeld over gedrag naar andere mieren. Wel wordt er vermeld dat grote kolonies, vanwege hun vrijwel uitsluitende dieet van honingdauw en de geconcentreerde en enorme hoeveelheid werksters in het nest, ze zelf de temperatuur regelen.

In drie dagen kan een kilo honingdauw het nest binnen worden gebracht. Bij de verbranding door werksters van dit suiker ontstaat warmte. Deze heeft in de poppenkamers tot gevolg dat de temperatuur daar kan stijgen tot 30 °C.

Welke grootte kolonie dat precies is, wordt niet vermeld, maar zo'n kolonie is niet meer binnenshuis te houden, denk ik.

Dit is ongeveer alles wat ik weet en gelezen heb van L.fuliginosus. Er staat nog meer informatie in het genoemde boek, maar ik betwijfel of dhr. Boer het appreciëert als ik alles citeer. Je kan natuurlijk ook per PM het eea. aan mij vragen. De informatie is alleszins erg interessant.

[Leksz]

Heel erg bedankt voor deze informatie, welk boek is het?
Natuurlijk zou ik heel graag meer weten over deze soort omdat ik ze (probeer te) houd(en). Hoe meer ik van ze weet, hoe meer ik de leefomstandigheden kan verbeteren. Zo lees ik nu dat honingdauw hun primaire voedselvoorziening is.
Je maakt me ook weer wijs van de primaire/secundaire polygynie. Ik had het door elkaar gehusseld.

ps. Ik probeer een hobbykamer te maken; niemand die daar last van heeft dan (geur/warmte)

[Phantom]

"Mieren van de Benelux" van Peter Boer.

[Phantom]

De kolonie heeft het in ieder geval overleefd. Nu al zie ik colonnes mieren lopen en doen ze zich tegoed aan appels bedoeld voor de vogels. Het is pas 10 °C buiten.

[Phantom]

De mieren zitten in de fundering/spouwmuur van een huis van de buren. Hier wat foto's van een bruidsvlucht enkele weken terug.






Dit was nog een erg kleine bruidsvlucht vergeleken met een grotere die de week erop volgde.

[Leksz]

hotdamn

[Martijn]

Woow!

[ProXi]

De koninginnen zijn niet echt veel groter dan de werksters of wel?
Heb nog nooit een koningin gezien van dit soort dus vandaar deze vraag
Zijn er wel heel veel. Altijd interessant om te zien.

Hoe zit het trouwens met je eigen kolonies?

[Phantom]

Koninginnen zijn iets groter dan de werksters, maar het scheelt inderdaad erg weinig. De gynes hebben ook nauwelijks reserves, in tegenstelling tot niet-parasitaire Lasius spp.-gynes. Deze kolonie heeft al een aantal bruidsvluchten gehad dit jaar. Alle bomen in een straal van 50 meter zijn ook bevolkt door werksters van deze kolonie.

[ricardovdh]

Ik heb wel eens een bruidsvlucht van deze soort gezien maar nog nooit zo groot .