Veldwerk Appenijnen

Eigen foto- en videobijdragen over mieren
Plaats reactie
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Voor mijn nieuwe project had ik nieuwe kolonies Camponotus vagus nodig, aangezien onze oudere kolonies in het lab niet meer echt aggressief tegen elkaar zijn (labkolonies worden na verloop van tijd minder aggressief, omdat ze allen hetzelfde voedsel krijgen en in dezelfde omstandigheden wonen, en zodoende hun geurprofiel op elkaar gaat lijken).

Zodoende ben ik twee weken naar Italie gegaan om daar kolonies op te graven.
Ik dacht even een fotoreportage te laten zien van hoe dat in z'n werk gaat.

Afbeelding
Mijn collega Volker (PhD student uit Duitsland) hard bezig met kamers uit te graven.

Eerst ga je op zoek naar een teken van Camponotus, kleine zandheuveltjes tussen verdroogd gras. Daarna even kijken of het ook echt Camponotus is, aangezien er vaak ook Formica zat. Als het Camponotus blijkt te zijn, ga je met de grote schop verder. Eerst een groot stuk grond uitsteken en in een bak doen, zodat iemand dit na kan zoeken of er een koningin in zit (soms zit ze heel erg bovenin, en dan vind je haar binnen 15 minuten. Soms zit ze een meter diep, en dan kun je gerust 4 uur zoeken).
Na eerst met een grote schop een gat gemaakt te hebben, ga je met een pincet op zoek naar kamers. Als je een kamer hebt gevonden, ben je daar heel gauw van op de hoogte, aangezien de mieren er letterlijk uitvallen of kruipen. Er zitten er echt enorm veel in een klein kamertje. Als je eventjes geen kamers meer vind, ga je met een klein steekschepje verder, todat je weer een kamer vind, welke je dan met een pincet voorzichtig "uitgraaft", want je wil de koningin natuurlijk niet pletten met een schep. Al het losse zand wat je vergaard, gaat naar bakken, zodat andere mensen deze uit kunnen zoeken (misschien heb je de koningin gemist), maar ook om de werksters te verzamelen, aangezien ik veel werksters nodig heb. Dit kan gedaan worden met een zacht pincet, of met een "aspirator" (dat geel met witte ding naast volker op de foto), dit is een soort stofzuigertje, waarmee je de mieren op kan zuigen.

Als je de koningin eenmaal gevangen hebt, gaat ze in een plastic bak met wat zand (zodat het koel en vochtig blijft) en de werksters (plus eventueel broed) gaat er ook bij. Deze wordt dan de rest van de dag in de schaduw gezet, aangezien het soms behoorlijk warm was daar. We probeerden om elke dag 2 kolonies uit te graven.

Afbeelding
Volker aan het slapen in een mierennest na een lange dag.

Afbeelding
Ik moet zeggen dat het best lekker zat eigenlijk...

Het voordeel van Camponotus is dat het een redelijk rustige soort is, en ik was dan ook versteld dat ik niet constant de mieren van me af moest slaan. Af en toe voelde je iets knijpen, en dat moest je een dikke soldaat van je hand of arm halen, maar over het algemeen viel het mee. Bij mij kwamen ze in ieder geval niet door de huid heen, al konden ze wel flink knijpen (en soms zijn ze heel moeilijk over te halen om je los te laten).

Afbeelding
Op zoek naar de koningin.

Afbeelding
Nog 'n graaffoto

Na een week hadden we al een mooie verzameling
Afbeelding

Ik heb ook nog agressietesten gedaan, en heb daar een mooi filmpje van gemaakt, maar ik heb geen idee hoe ik die online op een forum krijg. Dus als iemand tips heeft? :)

Natuurlijk zijn we ook nog wat mieren tegen gekomen.
Foto's zijn niet geweldig, maar misschien weet iemand wat de soorten zijn.

Afbeelding
Een of andere Lasius

Afbeelding
Ik denk Solenopsis (fugax?)

Deze waren echt minuscuul, maar ook enorm agressief. Ze zaten vaak in de wanden van de Camponotus nesten, en zodra ze in contact kwamen vielen ze direct aan. Zo zag je soms een Camponotus met minstens 15 van deze beestjes op de poten. Ook heb ik wel eens nestkamers gevonden van deze soort met een camponotusabdomen erin.

Afbeelding
Geen mier, maar wel een prachtige hommel. De Blauwzwarte houtbij - Xylocopa violacea

Afbeelding
Een enorme boktor (voor Nederlandse standaarden)

Afbeelding
Ik vermoed een nachtpauwoog.

Afbeelding
Deze zagen we in een verlaten dorp midden in de bergen. Echt enorme Camponotus (?) Ik ben geen held in taxonomie van mieren, en ik heb een sample meegenomen, maar kwam erachter dat de enige zuideuropese determinatie gids die we hebben in het Frans is...en ik ben nou ook niet zo'n held in Frans. Dus op de naam moet ik nog even wachten.

Dat was het wel. Niet echt een "mierenfotoreportage", maar ik dacht misschien zijn er mensen geïnteresseerd.
Gebruikersavatar
Mika
Teamlid
Berichten: 4245
Lid geworden op: 28 juni 2007
Locatie: Semmerzake - Gavere
Gender:
Leeftijd: 46
Contacteer:

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Mika »

Heel erg leuk: ik zag veel herkenbare zaken, en een aantal niet herkenbare zaken. 8-)

Met het ouder worden heb ik vooral geleerd af te blijven van te moeilijk op te graven kolonies, zoals die in massieve stukken hout, of in rotsige ondergrond.

Nu denk ik toch dat die laatste een Camponotus vagus is, en ik heb die soort nog nooit in grondnesten gezien. Grote kolonies enkel in hout, en kleinere soms in de grond, maar altijd met houtcomponent erbij.
DUCKDUCKGO!
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Thanks for the reply!

Ik ben wel bang dat ik het dit keer niet met je eens ben (moest ook eens gebeuren :D )

De grootste Camponotus vagus soldaat die ik heb gezien is stukken kleiner dan de soldaat van deze. Dit nest zat in een rotsspleet op een enorm zonnige locatie. De Camponotus vagus nesten die wij opgegraven hebben waren allen complete grondnesten, met hier en daar wat stenen en wortels in de grond natuurlijk.
Zover ik weet (aan de hand van alle kolonies van C. vagus die we op het lab hebben) is vagus ook iets slanker dan deze soort. Ook heeft deze een iets rondere kop dan vagus heeft, en lijkt deze kop iets 'vergroeider' met de thorax dan soldaten van vagus, waar je meestal toch iets van een inkeping heeft aan het begin van het hoofd (ik hoop dat ik het nu goed verwoord). Hierdoor lijkt de kop van een vagussoldaat een beetje hartvormig vind ik altijd. Niet zoals bij Atta cephalotes, maar een klein beetje hartvormig (met veel fantasie)

Als ik er aan denk zal ik vrijdag deze mier naast een C. vagus leggen. Dan kunnen we beter vergelijken.

Maar goed, anders zal ik proberen iemand mijn sample te laten determineren. Ik heb wat plaatjes bekeken, en ik vind Camponotus micans er wel wat op lijken.
Maar goed, we wachten af :)

Oh trouwens Mika, heb je enig idee welke soort die Lasius zou kunnen zijn? Ze waren echt prachtig. Helaas had ik geen dag de tijd om een kolonie uit te graven :evil:
Maar deze zaten echt overal! Ik zelf gok op L. emarginatus, maar dat is vooral door plaatjeskijkwerk ;)


EDIT: heb even plaatje gezocht van vagus.
Afbeelding
Dit is wat ik bedoel dat ze iets van een inkeping hebben (soort nek zeg maar)
Gebruikersavatar
Mika
Teamlid
Berichten: 4245
Lid geworden op: 28 juni 2007
Locatie: Semmerzake - Gavere
Gender:
Leeftijd: 46
Contacteer:

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Mika »

Lasius emarginatus zou ik ook gokken, maar ik blijf wel bij C vagus voor die laatste.

Waar zijn jullie trouwens geweest?

EDIT: De kop van die eerste 'vagus' lijkt wel opgeblazen, maar ik denk dat dat een foto-effect is. Eppur è vagus. :twisted:

Ik kan mij ook vergissen natuurlijk he.
DUCKDUCKGO!
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Wij zelf zaten in een appartement van Agriturismo Fontanelle. Het dichtsbijzijnde dorpje was Castel del Rio. In de buurt van het appartement hebben we zes kolonies gevangen. De andere zes hebben we in een dorpje genaamd Moraduccio opgegraven. Een bekendere stad in de buurt is Imola. Daarna komt Bologne, maar dat is ongeveer een uur verwijderd van Castel del Rio. Prachtige omgeving, zeker aan te raden.

Echt zonde dat ik niet meer tijd had om er voor mezelf op uit te trekken. Tijdens het rijden wel een paar Hoppen gezien, prachtige vogel :)

De eerste dag zagen we een Messor nest (kleine bruingele messors, zelfs de soldaten waren echt klein). Ik keek even snel met een takje, en ik had direct de koningin te pakken. Helaas hadden we toen geen doosjes bij ons :(

Maar goed, als je nog een mooie vakantielocatie zoekt :)
Gebruikersavatar
XToF
Teamlid
Berichten: 2581
Lid geworden op: 28 juni 2007
Locatie: Gent
Gender:
Leeftijd: 42
Contacteer:

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door XToF »

Tof dat je je ervaringen en de technieken die je hebt gebruikt tijdens het veldwerk voor je onderzoek met ons deelt! Wat is precies je onderzoeksvraag?
De Lasius soort lijkt mij ook, enkel uitgaande van de foto, L. emarginatus. De kleine mierensoort is inderdaag Solenopsis fugax, ook wel diefmier genoemd in het Nederlands. Deze soort heeft zijn nest dicht in de buurt van een andere soort. Werkster van Solenopsis fugax dringen regelmatig hun 'buurnest' binnen en 'stelen' broed om het zelf te gebruiken als voedsel.
Toen ik de laatste foto zag, kwam ook bij mij spontaan de naam Camponotus vagus in me op. Ik ben dan ook zeer benieuwd naar het resultaat van de determinatie.
Filmpjes kan je uploaden op YouTube. Nadien kan je de URL dan hier plaatsten tussen de tags:
Een voorbeeld: http://www.antforum.be/bruidsvlucht-myr ... -t196.html
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Mijn eerste project ging over het discriminatievermogen van C. vagus van verschillende "cuticular hydrocarbons". Er wordt gedacht dat vertakte alkanen (zoals 11-methyl-C31) belangrijker zijn voor herkenning dan normale alkanen (zoals C28 bijvoorbeeld). Als stoffen niet belangrijk zijn voor herkenning, dan is te verwachten dat een mier ze ook niet goed van elkaar zal kunnen onderscheiden (daarom ruiken wij sommige stoffen niet, die bijvoorbeeld heel erg belangrijk zijn voor een hond en zijn territorium)

Zo heb ik ze eerst geconditioneerd in een petrischaaltje. In dit petrischaaltje liggen twee kleine glazen plaatjes. Eentje heb ik ingesmeerd met bijvoorbeeld C28, en de andere heb ik nergens mee ingesmeerd. Op de ingesmeerde ligt een druppeltje suikerwater (reward) en op de andere een druppeltje water (geen reward).

Wanneer de mier de suiker vind "ruikt" hij steeds C28 om zich heen.

De mier wordt steeds effectiever in het vinden van de suiker, en na 6x doe ik een choicetest. (tussen elke trial gaat de mier terug in het nest, om trophollaxis te plegen etc., wanneer zij weer honger heeft, komt ze terug naar het stokje waarop ik haar heb neergezet, dus dat is makkelijk om weer op te pakken (en om te weten of ze nog honger heeft, en dus het suikerwater als reward zal zien)

Met de choicetest komt de mier in een petrischaaltje met twee glaasjes. Eentje is gecovered met C28, en de andere met bijvoorbeeld C27 (of iets veel verschillenders, zoals C20)

Nu meet ik gedurende twee minuten de tijd dat de mier op beide glaasjes doorbrengt om te zoeken naar suiker (want op geen een plaatje zit nu een druppeltje). Als de mier C28 kan onderscheiden van C27, zal zij meer tijd doorbrengen op het glaasje met C28, als ze dit niet kan onderscheiden zal ze 50% doorbrengen op de ene en 50% op de andere (gemiddeld genomen).

Dit is gedaan met allerlei combinaties (dicht bij elkaar staande alkanen (C28-C27), Dicht bij elkaar staande branched alkanes (3-me-C27 en 11-me-C27, dus nu is alleen de branch verschillend), verschillende branched alkanen (11me-C27 en 3-me-C31, dus nu is zowel de locatie van de branch als de lengte van het molecuul verschillend) en verschillende lengtes van branched alkanes (3-meC27 en 3-me-C31, nu is dus alleen de lengte verschillend).

Daarna heb ik ook nog tussen normale alkanen en branched alkanes gekeken (dus bijvoorbeeld C28-3me-C27)

Ik hoop dat dat een beetje duidelijk was, ik weet niet hoeveel mensen er hier vanaf weten, ik heb op mijn reisblog een veel uitgebreidere uitleg staan, dus als iemand het niet helemaal begrijpt geef ik de link wel.

De resultaten zijn niet als verwacht, maar wel enorm interessant, maar daar praat ik wel over verder zodra het artikel gepubliceerd is :D


Over het project wat ik nu ga doen typ ik de volgende keer wel, want ik wil nu toch wel graag naar bed (vriendinnetje komt me morgen opzoeken in Denemarken 8-) )

Sorry als het niet heel veel sense maakt, kheb om eerlijk te zijn even niet de moeite genomen om te kijken of het allemaal klopt, dat zal ik morgen of overmorgen even doen :)
Gebruikersavatar
Mika
Teamlid
Berichten: 4245
Lid geworden op: 28 juni 2007
Locatie: Semmerzake - Gavere
Gender:
Leeftijd: 46
Contacteer:

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Mika »

Heel interessant, heb je dat met meerdere werksters gedaan?

Is het artikel al aanvaard?
DUCKDUCKGO!
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

We (ik zie dat ik overal ik heb getypt, maar het moet we zijn), hebben dit met 10 werksters per combinatie gedaan. Dus bijvoorbeeld, 3me-C27 tegen 11me-C27 met 10, maar ook 11me-C27 tegen 3me-C27 met 10. Ik zou het het liefst met 15 hebben gedaan, aangezien mieren qua gedrag individueel behoorlijk kunnen verschillen, maar dit zou de workload met een enorm aantal mieren verhogen, aangezien je in een matrix werkt.

Het artikel is nog niet aanvaard, we zijn nu hard aan het typen aan het manuscript. Dus het zal nog wel even duren helaas. Ben nu op de universiteit, dus heb niet zoveel tijd, maar als ik vanavond de tijd vind zal ik over mijn huidige project typen.

Cheers!
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Sorry voor mijn lange inactiviteit.

Ik heb het druk gehad met veldwerk in Læsø (Myrmica rubra en Maculinea alcon [Het blauwe vlindertje dat parasiteert op rubra] vangen). Læsø is een prachtig eilandje in het noorden van Denemarken (zeker een keer heen gaan als je de kans hebt, naast mieren heb ik hier een uur lang ademloos naar een enorme populatie bijenwolven zitten kijken, welke constant bijen aan het brengen waren, prachtig om te zien!)
Ik zal proberen hier binnenkort een fotoverslagje van te posten.

Ik had beloofd iets over mijn huidige onderzoek te typen. Ik heb net de experimenten af voor mijn Masterthesis, al moet ik nog wat aanvullend werk doen voor het artikel zelf. Ik geef in september een praatje tijdens een congres over dit onderzoek, en ik moest er een abstract voor inleveren. Dus dat zal ik hier even posten. Als er vragen over zijn zal ik er meer over typen.
Does my enemy smell like food? Cuticular hydrocarbon blends in different contexts

Nestmate recognition is of capital importance in social insects, since it enables individuals to protect their colonies against intruders and parasites. In many ant species, colony specific cuticular hydrocarbon profiles are used as recognition cues. A recent study demonstrated that individual ants can perceive and learn volatile odours in controlled laboratory conditions (Dupuy et al., 2006). In a subsequent study, we showed that ants are able to associate single hydrocarbons to gustatory reinforcers, such as sugar solution (Dreier et al, in preparation). Here, we investigate whether ants can associate a complete hydrocarbon profile to a reward and whether the new association, developed in an appetitive context, may affect recognition in an aggressive context. Individual Camponotus vagus workers were trained to associate the cuticular hydrocarbon profile of non-nestmates with a sugar solution. We then measured the aggression level of these workers towards non-nestmate carrying the cuticular profile used for conditioning; and we performed appropriate controls. Our results shed further light on the surprising cognitive abilities of ants and the possibility of processing separately context and cue.
Djenser
Lid
Berichten: 20
Lid geworden op: 08 september 2008
Gender:
Leeftijd: 34

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Djenser »

Wat heb je eigenlijk verder gestudeerd?
Ik zit in het 6de jaar, en het liefst vanal zou ik met mieren willen werken.
Ik merk dat jij dat ook doet vandaar de vraag.
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Ik was tot voor kort een student Algemene biologie in Nijmegen. Ik heb mijn 2e Master Project in Denemarken gedaan, bij the Centre for Social Evolution.
Ik ben daar recentelijk aangenomen als Ph.D-student. Dus nu mag ik nog minstens 3 jaartjes onderzoek aan mieren doen :]
Gebruikersavatar
mpke
Lid
Berichten: 913
Lid geworden op: 07 augustus 2007
Gender:
Leeftijd: 29
Contacteer:

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door mpke »

Dus je zit voor 3 jaar in Denemarken?
En ga je op bepaalde mieren onderzoek doen?
Mijn foto's: http://www.flickr.com/mpke/
Mijn fotografie op facebook: http://www.facebook.com/mpke94
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Jup, 3 jaar indeed.

Op het moment heb ik projecten lopen met Camponotus aethiops en Formica spec. (een van de Rufa groep, denk pratensis, maar ben niet 100% zeker, krijg hopelijk binnenkort uitsluitsel van Seifert )

Ik ga over 3 weken weer naar de zelfde locatie in Italie als waar dit topic over gaat, weer nieuwe nesten vangen. Ik heb d'r zin in!
Gebruikersavatar
DJRGEN
Lid
Berichten: 528
Lid geworden op: 15 februari 2009
Locatie: Wellen Limburg (BE)
Gender:
Leeftijd: 45

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door DJRGEN »

Wow sommige mensen hebben nogal geluk in hun leven , Ik ben een beetje jaloers :D
Maar een dikke proficiat!!!
Mensen die van hun hobby hun werk of studie of nog liever beide petje af!!!
En dan nog die reisjes erboven op :mrgreen:
Voelt alsof je de lotterij gewonnen hebt .

Cheers
0x Formica cunicularia Rip
1x Lasius niger
1x Lasius flavus
1x Myrmica rubra
1x Messor barbarus
1x Forimca fusca
1x Formica sanguinea
1x Temnothorax nylanderi
Faerun
Lid
Berichten: 74
Lid geworden op: 29 april 2008
Locatie: Helsinki
Gender:
Leeftijd: 39

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Faerun »

Naja, geluk, je moet er wel wat voor doen hoor =]
Het probleem van 'n Ph.D. is dat de werkdruk enorm hoog ligt, ik werk behoorlijk vaak 10 uur per dag en in 't weekend, want de experimentjes wachten niet op je. In Nederland is het 4 jaar, maar hier is het 3 jaar, dus in die tijd moet je je weten te bewijzen, wat behoorlijk lastig is.

Maar de reisjes zijn geweldig.
Tijdje terug een congres gehad in lapland (poolcirkel Finland). Binnenkort veldwerk in Italie. 'n aantal vakken in Estland, Ijsland en Zweden, en je hoeft niks van de reis te betalen. Da's natuurlijk wel enorm hip, maar er staat wel behoorlijk wat werk tegenover.

Hier wat plaatjes van Ph.D. comics, om 'n beeld te geven hoe het met veel Ph.D. studenten gaat (het erge is is dat 't nog geeneens heel overdreven is ofzo). Gelukkig werk ik op een enorm leuke afdeling met leuke collega's. Als je in 't weekend komt werken is het dan ook evengoed gezellig. En natuurlijk ben je 3 jaar extra student, met alle leuke dingen dat dat met zich mee brengt (inclusief je eigen tijden inplannen. 's Avonds 'n feestje gehad, nou, lekker uitslapen dan en 's avonds of 'n andere keer wat langer werken).
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding

Ik ben in ieder geval blij dat ik er voor gekozen heb. Je moet natuurlijk wel veel dingen achterlaten (niet meer iedere dag met je vrienden van thuis afspreken), maar je krijgt ook een supervette ervaring :)
Gebruikersavatar
Floris
Teamlid
Berichten: 4779
Lid geworden op: 16 juli 2007
Locatie: Zwolle
Gender:
Leeftijd: 42
Contacteer:

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door Floris »

Dit is wel anders dan ik uit Nederland ken.
🐜 Antwoorden op veel gestelde vragen zijn te vinden in de Introductie mierenhobby.
Gebruikersavatar
DJRGEN
Lid
Berichten: 528
Lid geworden op: 15 februari 2009
Locatie: Wellen Limburg (BE)
Gender:
Leeftijd: 45

Re: Veldwerk Appenijnen

Bericht door DJRGEN »

Klopt wel, dat continue bewijzen van jezelf veroorzaakt wel wat stress, maar tja, je ziet dingen en je gaat naar plaatsen die een arbeider in een fabriek nooit zal meemaken. Dat is nu eenmaal ieder zijn job.
Maar het is leuk toch en beetje hobby en studie te kunnen combineren.
Lol, dat cartoontje was wel grappig om te lezen :D

Cheers
0x Formica cunicularia Rip
1x Lasius niger
1x Lasius flavus
1x Myrmica rubra
1x Messor barbarus
1x Forimca fusca
1x Formica sanguinea
1x Temnothorax nylanderi
Plaats reactie