Pimpernelblauwtje en de moerassteekmier, een complexe symbiose

Onderzoek en (school)projecten van leden
Plaats reactie
Gebruikersavatar
BasM
Lid
Berichten: 61
Lid geworden op: 06 december 2015
Locatie: Veldhoven
Gender:
Leeftijd: 26
Contacteer:

Pimpernelblauwtje en de moerassteekmier, een complexe symbiose

Bericht door BasM »

Afgelopen jaar heb ik mijn VWO gehaald, waarbij natuurlijk ook een profielwerkstuk hoort. Ik heb enige jaren vlinders bestudeerd, het onderwerp bedenken was dus niet al te moeilijk. De meest fascinerende vlinders die we in Europa kennen zijn wat mij betreft echt de Maculinea (of Phengaris, zoals ze tegenwoordig heten, maar die naam is zo lelijk ;) ). Ze leven in een symbiose met Myrmica's. Niet zoals bij bijvoorbeeld Plebejus argus, het heideblauwtje, waarbij er hier en daar eens een pop in een Lasius niger nest terecht komt en daar als vlinder uitkruipt. Nee, voor de overleving van de larve en pop zijn de Maculinea's echt 100% afhankelijk van hun symbiose met Myrmica's. Dit maakt de soorten enorm kwetsbaar, zo kennen alle Maculinea's in Nederland nog maar enkele populaties (gentiaanblauwtje enkele tientallen waarvan enkele forser dan gemiddeld, pimpernelblauwtje 1 en donker pimpernelblauwtje eveneens maar 1. Tijmblauwtje is al lang verdwenen uit ons land en ook het berggentiaanblauwtje heeft ons land al lang geleden verlaten). Ik heb voor mijn PWS onder andere onderzocht in hoeverre er een kans bestaat dat het pimpernelblauwtje tijdens het ei-afzetten aan de hand van kansberekening haar eitjes eerder afzet bij aanwezigheid van een Myrmica-nest. Dit aan de hand van een onderzoek bij het tijmblauwtje, Maculinea arion, waarbij met een veel moeilijkere methode aangetoond werd dat het vrouwtje de concentratie carvacrol, een biocide die de tijmplant afscheidt wanneer haar wortels verstoord worden, kan meten. Hoe hoger de concentratie carvacrol, hoe sneller ze daar een eitje op afzet. Het mooie is, dat carvacrol vrijwel alles weet te doden, behalve Myrmica's! Oftewel, de kans dat er een goed nest voor de larve en pop van de vlinder bij de waardplant is is groter wanneer de concentratie carvacrol groter is.
Ik vermoed dus dat er bij de andere Maculinea's vergelijkbare processen spelen.

Dit jaar hoop ik een klein vervolgonderzoek te doen, hiervoor heb ik inmiddels ook een Myrmica kolonie (en ook omdat het gewoon leuke soorten zijn om te houden).

Het PWS zelf staat hier, misschien dat jullie het eens leuk vinden om erdoorheen te bladeren: https://www.dropbox.com/s/rgyr5na01g5nd ... e.pdf?dl=0

Ik heb met dit PWS overigens de 1e prijs gewonnen aan de TU Twente, die elk jaar een landelijke wedstrijd voor profielwerkstukken organiseert :)

4x Messor barbarus
2x Messor capitatus
1x Pheidole pallidula
4x Lasius niger
Gebruikersavatar
Sneeuwuil
Lid
Berichten: 558
Lid geworden op: 22 juli 2014
Locatie: Hengelo
Gender:
Leeftijd: 51

Re: Pimpernelblauwtje en de moerassteekmier, een complexe symbiose

Bericht door Sneeuwuil »

Ik heb met dit PWS overigens de 1e prijs gewonnen aan de TU Twente, die elk jaar een landelijke wedstrijd voor profielwerkstukken organiseert :)
Gefeliciteerd!

Heb het op m'n desktop gezet, maar zal er voorlopig niet aan toe komen het door te nemen. Ooit zal ik het lezen :-)
Plaats reactie