Messor barbarus (Mika)

[Mika]

Ik herhaal in deze blog eerst enkele onderwerpen uit een ander forum:


Deze kolonie heb ik in september 2004 aangekregen. De koningin is dus afkomstig van een bruidsvlucht in de herfst van 2003. De kolonie heeft initieel in een haastig gemaakt Ytong-nest met proefbuisjes gezeten, maar er trad daar veel sterfte op, en de temperatuur kon niet goed geregeld worden, en daarom werd de kolonie overgebracht naar een buisjesnest. Dat is niet optimaal, omdat door de hogere vochtigheid in de buisjes zaden zouden kunnen ontkiemen.

In Juni 2005 vond ik dat de kolonie voldoende aangegroeid was voor een verhuizing naar een verticaal Ytongnest:







Vooral het onderste deel van het nest is bevochtigd, zodat de bovenste kamers gebruikt kunnen worden als graanopslag.
Het buisje dat gebruikt werd voor de connectie tussen de 2 formicaria verliep veel te schuin voor de Messors, en ik heb het buizenformicarium moeten verhogen totdat dat buisje horizontaal verliep, opdat de verhuis kon plaatsvinden.

[Mika]

Een foto van de kolonie zoals ze was in maart 2006:



De koningin bevindt zich in de rode cirkel. De kolonie is goed aangegroeid. Graanopslagplaatsen zie je rechtsboven, en middenonderaan, terwijl de broedkamers zich in het midden bevinden.

[Mika]

September 2006: de kolonie is zodanig aangegroeid dat ik besluit om ze weer te verhuizen naar een groter formicarium. De kolonie telde op dat moment enkele duizenden mieren.



Een fotootje van het nieuwe nest. Het is weer verticaal, en heeft een voorzijde van 40 x 25 cm². Rechtsboven bevindt zich een watertrogje met boorgaten naar beneden, linksboven de buitenwereld.



De buitenwereld is een Braplastbakje, met als uitbraakpreventie fluon over de hele wand. Het bakje is bevestigd op de Ytongblok door een bodem van gips; het gips zet zich stevig vast in de gatenstructuur van Ytong. Een opgerolde vod laat plaats voor de uitgang van de kolonie, tijdens het gieten van de gips.

Links zie je de achterkant van het oude nest, met de waterbak. Een dun laagje talk was de uitbraakpreventie, en de rest dat je ziet zijn fecale resten van de mieren.



Hier heb ik de route die de mieren te volgen hadden bijgetekend. Stippellijntjes zijn tunnels, volle lijnen paden in de buitenwereld, en over het verbindingsbuisje heb ik voor de zichtbaarheid geen lijn getekend.




De uitgang van het oude nest. Heel wat bedrijvigheid toen ik de mieren stoorde op het einde van de verhuizing.



Een close-up van het larvenhoopje in het midden van het nest.



Nog wat groter.



Fotootje van het verkeer in de nieuwe buitenwereld. Je ziet ook wat zaadhulzen in de buitenwereld, van zaden die ze net de avond ervoor gekraakt hadden.



Close-up van de nieuwe uitgang, waar je ook mooi het polymorfisme kan zien. Enkel de majors en de 'grote' majors hebben de karakteristieke rode koppen.



Major op mijn vinger. Eerst reageert zulk een beest altijd heel aggressief, en maar bijten en zo, maar ze kalmeren zeer snel, en lopen daarna gewoon wat rond. Het stuk vinger dat je kan zien is in werkelijkheid ongeveer 2,5 cm in de langste snede, dus ongeveer 10 keer vergroot.

[Mika]

November 2006:

Enkele nieuwe foto's:





Sinds enige tijd waren er dikkere rondere larven aanwezig in het formicarium: die zijn nu verpopt tot nymfen van koninginnen. De larven zijn ronder om de aanleg van de grotere thorax toe te laten. De nieuwe majors zijn ook niet klein: die op de foto heeft een kop zo groot als het gaster van de koninginnenimf ernaast.

[Mika]

December 2006:

Bij de Messor zijn er intussen koninginnen geboren. Er blijven er vijf over met vleugels, er zijn er minstens 3 opgegeten door de werksters.

Op de eerste foto zie je een pas uitgekomen koningin met de vleugels al opgepompt. Op de voorgrond, een iets oudere, met donkerrode kop.




De derde foto is een gedeeltelijke vergroting van de tweede. Je ziet goed de grootte van de vleugels ten opzichte van de werkters. Een koninginnepop wordt nog vastgehouden door een werksters linksboven op de foto.








Deze koningin heeft haar vleugels nog niet opgepompt.



nb: Op de vierde foto zie je aan de linkerkant een stukje tape, en aan de linkeronderkant een barst: door mechanische wrijving en warmte was de glasplaat gebarsten, en ik heb de 2 helften, die gelukkig niet verschoven waren, aan elkaar geplakt met tape.

[Mika]

Maart 2007:

Mijn Messors doen zich tegoed aan gesneden B dubia.:

Overzicht:



Bij het voederen zijn er wat stukjes weefsel losgekomen:



De kop van de major wat groter:





Het is al een wat oudere major: haar kop is zwart aan het verkleuren, en haar kaken verliezen hun tanden. Ik wist niet dat dat gebeurde tot deze foto's.

Een andere major komt ook eens kijken:



Close-up bij een media (voor de fotografen: ik gebruik voorzetlensjes, die maar een beperkte DoF geven):



Vragen of opmerkingen?

[Mika]

Augustus 2007.

Ook dit nest begint te klein te geraken voor deze kolonie. Het eerste nest was zodanig gebouwd dat ze centimeters ver moesten graven om ook maar ergens in een andere kamer uit te komen. Aangezien deze activiteit dan als niet succesvol zou beschouwd worden, zouden er maar weinig werksters aan meedoen. Ze hebben echter nooit pogingen ondernomen. Het volgende nest had dus niet die extra maatregelen: na 3-4 centimeter in eender welke richting zouden ze buiten zijn. Eind juli zijn ze dan ineens begonnen met graven.



Zowel aan de linker als de rechter onderste hoek waren er gangen, alsook aan de linkerkant van het watertrogje. Van die uitgang maakten ze het meeste gebruik. Ik heb het nest in een grote bak met parafine-olie geplaatst omdat ik op dat moment op reis vertrok. De bovenstaande foto is van na de reis, ze hadden toen al veel afval in de bak gegooid. De glasplaat was al een hele tijd gebarsten, en werd samengehouden door plakband. Ook de reden waarom er van deze kolonie zo weinig foto's verschenen zijn.

Het werd dus tijd om een nieuw nest te bouwen. Het werd een Ytongblok van 60 x 15 x 20 cm, dat ik verticaal besloot te gebruiken. De bedoeling was dat het hele blok volledig biteproof zou zijn aan de buitenkant: met andere woorden, ze mogen gangen graven, want naar buiten geraken ze toch niet. Nu hopen dat dit werkt natuurlijk. Enkele foto's van de setup van de overloop. Hiervoor had ik eerst het vorige nest uit de bak verwijderd en de gaten tijdelijk dichtgemaakt. Alle werksters in de bak werden dan al getransporteerd naar de nieuwe buitenwereld.





Bovenop het blok bevindt zich de buitenwereld. Het blok is rondom volledig omgeven door glas of door fijn metaalgaas. Ook de bovenkant is volledig afgesloten door gaas, of door de buitenwereld. Door het gaas steken 2 buisjes uit: het bovenste geeft toegang tot het nest, het onderste dient om water door te gieten. (De kans bestaat wel ze naar de watertrog toe graven, en dan zou dit nest ook waardeloos worden.)



Nog een uitvergroting van het oude nest, boven de plakband.

Ik heb een aantal problemen gehad bij de bouw van het nieuwe nest: er zijn een aantal fouten ingeslopen (door onoplettendheid tijdens de bouw.) Eénmaal had ik dwars door het Ytong geboord, er liep dan een gang van het gangenstelsel recht naar het watertrogje. Dit heb ik opgelost door de betreffende kamer vol gips te gieten. Nadien vergat ik daardoor te controleren of de gangen inderdaad toegang gaven tot alle niveau's. Op het niveau van de 'doorboorde' kamer ontbreekt er een gang naar beneden, hetgeen wil zeggen dat de werksters geen toegang hebben tot de 5 onderste niveaus, volledig rondom het nest lopen. Bovenaan bevinden zich drogere gebieden, en zalen die bijna het volledige grondoppervlak gebruiken. Ze hebben dus geen toegang tot de kamers die ze het liefste hebben om hun larven te verzorgen. Nu is er in de maanden dat de kolonie al in het nest zit al veel gegraven, maar een connectie naar de onderkant is er nog steeds niet. Ik hoop dat ze daar toch spoedig zullen geraken.

Geen foto's op dit moment, want mijn camera is in reparatie.


Vragen of opmerkingen?

[Mika]

De kolonie doet het nog steeds goed. Momenteel lopen ze over naar een aardenest, wegens te veel destructie van alle Ytongnesten die ik heb tot nu toe gegeven heb. Ik ben bezig met het ontwerpen van een 'ultiem uitgraaf-proof Ytongnest', maar ik heb nog geen concrete uitwerking. Hetgeen ik gepland heb, zou echter wel moeten volstaan.

Even vermelden dat het graafgedrag van de mieren ook toch wel heel leuk is om te observeren, vooral hoe ze zicht in bochten wringen om toch maar nieuwe sporen en gangen te vinden. En ook even verduidelijken dat je dat gedrag ook niet in die mate zou zien in een gelfarm.

De verhuis loopt via een houten brug, en een deel van de mieren is nog steeds niet overgelopen, na verschillende weken. Ik weet niet of de gyne reeds de overtocht gemaakt heeft, omdat ik haar niet meer gezien heb sinds maanden. Als ze nog in leven is, wordt ze over enkele maanden 8 jaar (1 van mijn Cataglyphis viaticus gynes is trouwens al 8 jaar). Als zou blijken dat ze niet 'durft' verhuizen over het brugje, zal ik alsnog een buisje aanleggen.

Vragen of opmerkingen?

[Mika]

De kolonie is nog een keer op wandel gegaan, deze keer uit het aardenest. Ze liepen over de talklaag, via de silicone randen van de antstore bak, die op hun site voor deze kwaliteiten beter bevonden wordt dan 'gewone' terraria: trek zelf uw conclusies.

Momenteel zitten ze in een andere, veel grotere plastic bak, en ik heb de gyne ook een keertje gespot: ze leeft dus nog steeds en zal binnenkort dus inderdaad 8 jaar worden. Ik was niet zeker of zij ook overgestoken was over het houten brugje. Ik ben me nu aan het bezinnen over een betere bak, aangezien ik dit nog steeds een hele mooie soort vind. Het zicht vandaag, met de honderden majors met rode koppen, is daar natuurlijk niet vreemd aan.

Vragen of opmerkingen?