Nog een artikel over Lasius neglectus

[Mika]

En volgens mij het beste recente krantenartikel over deze plaagmier.

Volledige titel:
Bruine mier is al in Gent
Enorme kolonies geven overlast

Auteur(s):
Hester van Santen

Gepubliceerd in:
NCR Handelsblad

Artikel:
Rotterdam, 4 dec. De drie millimeter grote tuinmier verspreidt zich over Europa. Zijn enorme kolonies zullen binnenkort ook in Nederland andere insecten gaan verdringen.

De invasieve bruine tuinmier Lasius neglectus, afkomstig uit het Midden-Oosten, is bijna bij de grens. In Gent is het insect al gesignaleerd, net als in Frankrijk en Duitsland. En ook Nederland gaat er binnenkort kennis mee maken, doet een artikel over de mier vermoeden dat gisteren verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift PLoS One. „Verdere verspreiding in gematigde klimaten lijkt onvermijdelijk”, schrijven biologen die een onderzoek naar de mier deden.

Lasius neglectus – een Vlaamse mierenatlas noemt de soort simpelweg de ‘plaagmier’ – is met zijn drie millimeter lichaamslengte niet groot, en het insect is evenmin erg agressief. Maar de grote, dichte kolonies die de mier vormt, en de vraatzucht van al die mieren bijeen, zorgen er wel voor dat hij andere mieren- en insectensoorten verdringt. „Toen ik de mier voor het eerst zag, kon ik echt niet geloven dat er zo veel tuinmieren op hetzelfde grasveld zaten”, zegt de Nederlandse evolutiebioloog prof. Koos Boomsma, medeontdekker van de mier, in een persbericht. De miertjes – klein en bruin – zullen in lange rijen huizen binnendringen op zoek naar voedsel.

Boomsma, die hoogleraar is aan de Universiteit van Kopenhagen herkende de mier in 1990 in Boedapest als een nieuwe soort. Op dat moment had het beest zich al over een hele stadswijk verspreid. Het dier leefde in de stad al sinds de jaren zeventig in een boomkwekerij, maar niemand had gezien dat de soort in Europa onbekend was – vandaar dat het dier uiteindelijk neglectus gedoopt werd, de verwaarloosde.

Sinds 1990 ging het echter snel. De mier is inmiddels op 108 plaatsen waargenomen, vooral in Europa maar ook in Kirgizië, Iran en Oezbekistan. Een spoor van kolonies strekt zich uit door parken en bouwplaatsen, vanaf de Bosporus richting Duitsland. Veel nieuwe waarnemingen van dit jaar komen uit Frankrijk. Oorspronkelijk komt de plaagmier uit Turkije en omstreken, waar zijn naaste verwant L. turcicus leeft.

„Mensen verspreiden ze in potplanten tijdens bouwprojecten en tuinierswerk”, mailt onderzoeker dr. Sylvia Cremer, die aan de Universiteit van Regensburg in Duitsland werkt. In haar artikel, geschreven met collega’s van de Universiteit van Kopenhagen, concludeert ze dat L. neglectus veel gemeen heeft met andere invasieve mierensoorten. Hij heeft daarmee de juiste eigenschappen om zich als plaag verder te verspreiden.

Bij de meeste mieren vliegt de mierenkoningin uit, op zoek naar (gevleugelde) mannetjes van een andere kolonie om zich mee voort te planten. Plaagmieren doen dat anders, legt de Duitse ecoloog Cremer uit. „Plaagmieren hoeven hun partner niet in een ander nest te vinden. Ze kunnen intelen.”

De mieren paren binnen de kolonie, zodat nieuwe populaties zich simpelweg afsplitsen van oude. „Dat is een levensgroot voordeel als je de pionier bent in een nieuw gebied.” Koloniseren gaat dus veel sneller. Neglectus-mieren van verschillende kolonies vallen elkaar ook niet aan – ze ruiken waarschijnlijk ook hetzelfde, ontdekte Cremer. In hun oorspronkelijke leefgebied zorgt die eigenschap niet voor overlast, omdat de mieren in toom werden gehouden door parasieten. Maar de invasieve mier is daar nu van verlost.

Cremer waarschuwt dat het tijd wordt om Lasius neglectus in toom te krijgen. „Potgrond moet goed gecontroleerd worden, anders is het te laat om nog van de mier af te komen.”

De verspreiding van de mier is te volgen op http://www.creaf.uab.es/xeg/Lasius/

Webadres:
http://www.nrc.nl/wetenschap/article208 ... al_in_Gent

[McK]

Mijn broer vertelde mij een paar dagen geleden dat ze in De Morgen beweerden dat deze soort zich overal verspreidt, omdat er meer en meer mensen zich bezig houden met het houden van mieren als hobby.
Alsof deze soort ook maar iemand interesseert...

[Mika]

Online heb ik in elk geval niets gevonden daarover. Ze vergissen zich dus he. De morgen is ook een kwaliteitskrant he. Er is duidelijk een boost in Lasius neglectus krantenartikels in de geschreven pers. Ik zou die artikels wel eens naast elkaar willen zien: als er iemand ééntje heeft...

Ik vond het artikel van het NCR handelsblad het beste: die Dr Cremer heeft het bij het rechte eind, dat Lasius neglectus (en alle andere plaagmiersoorten) met de kluit verspreid worden. Hobbymierenhouders kunnen een risico vormen voor het verspreiden van plaagmieren, maar tot nu toe is er geen enkele plaagmier ontstaan door toedoen van een hobbyhouder.

[Sifeem]

Mierenhouders zijn wel een gevaar bij dit soort zaken, omdat ze vaak allerlei soorten willen hebben en een beroemde plaagmier is dan zeker gewild. Aan de andere kant kunnen wij ook beter ingrijpen. Als iemand denkt deze soort in zijn omgeving gezien te hebben, maak een foto en kijk of er meer mensen zijn die denken dat dit een plaagmier is. Indien dit zo is kan je het nest aanvallen. Kijk uit voor een terugslag, maar bijvoorbeeld dagelijks een emmer zeer warm water op het nest is niet op te reageren door de mieren. Mieren kan je het best niet onderschatten, maar dit lijkt me een manier om de inheemse soorten te beschermen. Als het nest klein genoeg is, kan je natuurlijk ook aan de plunder gaan. Zonder gyne geen nieuwe mieren.

[Mika]

Plaagmieren zijn meestal heel klein en polygyn, monomorf (maar niet allemaal monomorf). Dat maakt ze echter niet aantrekkelijk voor een mierenhouder, die ze eerder graag groot, polymorf en monogyn heeft. Gynes van monogyne soorten zijn meestal een stuk indrukwekkender dan die van polygyne soorten, hoewel dat geen algemene regel is.

Dit forum kan wel helpen in de identificatie van een mogelijke plaagsoort, of je kan misschien beter de gevonden exemplaren verzamelen, en op de juiste manier doorgeven aan een wetenschapper, zoals die te vinden zijn op http://www.formicidae.be . Gelieve deze mensen echter niet nodeloos lastig te vallen: wij kunnen je ook al sterk op weg helpen.

Een plaagsoort wordt ook gekenmerkt door het feit dat ze heel gemakkelijk te houden zijn, of je nu wilt of niet Met een emmer warm water vernietig je geen plaagsoort, omdat deze vaak uitgebreide polycalische polygyne nesten hebben:

Voor de woordenschat:de verklarende woordenlijst!!

[Sifeem]

Voor de mensen die Engels kunnen:
http://www.plosone.org/article/info%3Ad ... ne.0003838
Voor de mensen die graag een beeld willen hebben van de plaagmier.
http://www.antweb.org/description.do?na ... onesiaants

Aan de mensen in België, sterkte, aan de mensen in Nederland, onze tijd komt nog.
Het is dat deze soort zo'n bedreiging vormt indien losgekomen, anders had ik een Belg gevraagd om een koningin te sturen. Plaagmieren zijn zo makkelijk om te houden...

Ik ben slechts een beginner, maar elke dode Neclectus geeft de inheemse soorten meer kans. Of heb ik hier ongelijk in?

[Mika]

Dit is toch wel een mediahype hoor: vele mensen weten al veel langer dat die mieren daar zitten.

Ik bevestig nogmaals dat ik iedereen afraadt om deze soort te willen gaan houden.

1) Ze is sowieso niet echt interessant voor een mierenhouder.

2) Je riskeert altijd dat je hun leefgebied uitbreidt.

3) Je riskeert deze hobby (die op zich al redelijk zeldzaam is) in een slecht daglicht te plaatsen.

Anderzijds heeft het bijna geen zin om deze kolonies manueel te lijf te gaan: de minste groep van enkele werksters en een gyne die overleeft, kan de hele cyclus weer in gang zetten.