AntForum

Vorige voorjaar (2010) heb ik horizontale Ytong formicaria gemaakt. Het ontwerp van deze eerste nesten berust op wat ik geleerd heb van andere forumleden (vooral XToF en Mika) en andere fora.
Zojuist (voorjaar 2011) heb ik een groter horizontaal Ytong formicarium gemaakt. Hierin is een aantal verbetering doorgevoerd.
De foto's in dit verslag zijn afkomstig van verschillende nesten. Misschien verwart dit. In de tekst wordt uitgelegd wat er gewijzigd is en wat mij het beste is bevallen.
Nestvorm
Ik heb gekozen voor een horizontaal nest. Dit heeft als voordeel dat nestkamers met beperkte hoogte goed zichtbaar zijn, dat het nest stabiel staat en dat de buitenwereld gemakkelijk naast het nest op hetzelfde Ytongblok gezet kan worden.

Voor echt grote kolonies wil ik een ander formicarium maken, een in een aquariumbak. Wanneer ik een formiquarium* bouw, zal ik hiervan verslag doen. Dit zal niet binnenkort zijn.
(*Ik heb de term formiquarium bedacht voor een formicarium in een aquarium.)

Bevochtiging
Sommige Ytong-nesten op dit forum worden bevochtigd door waterreservoirs in het Ytong zelf, andere door een (uitgefreesd) deel van het Ytong in een bakje met water te plaatsen. Ik vond beide methoden rommelig en zocht naar andere oplossingen. Geïnspireerd door systemen om kamerplanten te bevochtigen ben ik gaan experimenteren. Ytong heeft een zuigende werking op water, hiervan wordt gebruikgemaakt bij bevochtiging door lamellen in een waterbakje. Zo kwam ik op het idee om een strook textiel vanuit een reservoir het Ytong te laten bevochtigen.


De donkere plek is vochtig. Dit experiment is daarrmee geslaagd.

Door meer proberen ben ik erachter gekomen dat een dikke katoenen draad voldoende is om te bevochtigen. Ik had toen al een sleuf in alle nesten gefreesd.


Bevochtiging van een klein formicarum.
Ingang
Oorspronkelijk had ik als ingang een tunnel geboord van de bodem van de buitenwereld naar het begin van het nest. De mieren vonden dit fantastisch, en zaten met z'n allen in deze tunnel waardoor ik ze niet meer kon zien. De plastic bakjes die ik als buitenwereld gebruikte, kon ik niet goed laten aansluiten op het nest. Dit is opgelost door andere buitenwerelden te gebruiken. Met een goed aansluitende (glazen) buitenwereld is het mogelijk geen tunneltje te gebruiken, maar door goede afdichting de nestruimte onder het glas direct over te laten gaan in buitenwereld.
De ingang kan erg klein zijn. Een grotere nestingang is alleen voor Cataglyphis sp., Messor sp. en Aphaenogaster sp. nuttig, omdat zij prooien het nest in slepen. Dat Lasius niger ook prooien het nest in sleept, geldt alleen voor specifieke koloniegroottes. Bij het laaste nest heb ik als experiment een grote hoofdingang gemaakt met daarachter een kleinere doorgang naar de rest van het nest.

Buitenwereld
Oorspronkelijk had ik op de eerste nesten een transparant LDPE (flexibel plastic) bakje als buitenwereld. Deze vond ik echter niet mooi. In combinatie met het probleem met de zichtbaarheid van de ingang, heb ik deze in de kleine nesten vervangen door een buitenwereld van vier glasplaatjes. Deze glasplaatjes heb ik op maat laten snijden en heb ik met siliconenkit aan elkaar gemaakt. Dit vereist tijd en wat handigheid. Op de silicone naden houdt Fluon niet. Voor het laatste nest heb ik gekozen voor een polystyreen bakje van Ter als buitenwereld. Ik heb de bodem uit het bakje gezaagd en het bakje op zijn kop geplaatst. Dit ziet er mooi uit, is veel makkelijker dan zelf iets maken van glas en werkt ook met een zichtbare ingang. Het bakje heeft namelijk een brede bovenrand. Op zijn kop geplaatst, ligt deze strak tegen de glasplaat aan.

Buitenwereld op het grote formicarium.

Nestruimte
Afdekplaat van ongeslepen glas gebruikt. Als je een beetje oppast, kan dat best. Als je je vinger langs de plaat haalt, ligt-ie goed open.
Bij het bekijken van wat recente (verticale) nesten, viel me op dat de kamers een zekere verhouding hebben. Ik heb van XToF begrepen dat mieren zich niet zo thuis voelen in relatief hoge kamers. In combinatie met de gewenste zichtbaarheid, leidt dit tot lage kamers met een glasplaat als plafond, als voor de mieren prettige en voor de nestinhoud efficiënte vorm. De kamers zijn hoog genoeg voor een koningin, zo'n vier milimeter.
Ik gebruik Bison siliconenkit voor glas. Op de vier hoekpunten een klein beetje kit is voldoende. De bovenkant van het Ytong is erg vlak. De glasplaat sluit daardoor goed. Siliconekit plakt erg goed, ik verwacht de glasplaten er niet meer af te krijgen. Het is tevens transparant. (De glasplaten zijn her te gebruiken door ze met een plamuurmes van het nest los te steken. Het nest is dan stuk.)

Constructie
Dit is het ontwerp voor de kleine nesten, die ik eerst gemaakt heb. Ik heb later verbeteringen aangebracht in het ontwerp.


Rood zijn siliconerupsen voor het vastmaken van de buitenwereld.
Blauw zijn kleine beetjes silicone. De bovenkant van het Ytongblok en de glasplaat zijn zo vlak, dat dit sluit.
Het groene is de in- en uitgang. Waar het groene het rode kruist, moeten de buitenwereld en de glasplaat van het nest goed op elkaar aansluiten. Met de eerste plastic bakjes werkte dat niet.

Ytong
Ik ben begonnen met blokken Ytong van 20 x 50 x 60 cm. Voor de kleine nesten heb ik deze blokken in vieren gezaagd. Dit kan met een houtzaag. Voor het grote nest heb ik zo'n blok in zijn geheel gebruikt. Op de foto staat een plastic bakje dat ik als eerste als buitenwereld gebruikte.

Ytong kost bijna niets.

Gereedschap

Een goedkope houtfrees werkt prima.




Hiermee gaat het gebeuren. De kleefviltjes rechts zijn voor onder de formicaria.


Ik heb een mal van karton gemaakt (niet afgebeeld) om alle nesten snel en netjes te kunnen aftekenen.

Van het frezen zelf zijn uit praktische overwegingen geen foto's. Ik heb de frees ingesteld op een diepte van drie of vier millimeter. Meer is niet nodig. Ik heb met potlood op het blok getekend wat ik weg moest frezen. Hierbij heb ik minstens een centimeter afstand gehouden tot de rand van het blok om ontsnapping te voorkomen.


Stof van het bewerken van Ytong is schadelijk bij inademenen. Daarom draag ik een stofmasker. Verder draag ik een bril tegen wegspringende stukjes, en oordoppen.

Afwerking
Het fijn stof van het bewerken van Ytong is niet alleen schadelijk voor mensen, ook voor mieren. Ik heb de nesten daarom grondig afgespoeld na bewerking.


Dit is de ultieme test.

Kleur
Als versiering heb ik de binnenkant van de nestruimte gekleurd met gele oker (gehydrateerd ijzer(III)oxide), bijvoorbeeld te koop in een knutselwinkel.


Dit is een proefstukje.


Water erbij en verven maar.

Verbeteringen
Op een aantal punten heb ik deze nesten verbeterd.
De opening voor het water kan kleiner nu gebleken is dat een enkele draad voldoende is.
Door kunststof pootjes te gebruiken in plaats van vilt, zal er minder water de tafel op lopen. Het vilt wordt namelijk een beetje nat.
Er zou dunner Ytong gebruikt kunnen worden; de hoogte is niet meer nodig voor het waterbakje eronder. De treksterkte van Ytong is laag, de kans op breken wordt dus wel flink groter.

Voor mijn kolonie Formica fusca, die in een nogal druk nest woonde, heb ik een groter nest gemaakt.


Het oude nest aangesloten voor verhuizing.

Met dank aan Ben voor de glasplaat voor het nieuw nest.
Voor het grote formicarium was de siliconekit op. Voor de buitenwereld is daarom een lijmpistool gebruikt. Op het glas werkte dit niet, daar is secondelijm voor gebruikt. Het nadeel van een lijmpistool is dat je het te lijmen voorwerp op de plaats moet hebben gedrukt voordat de lijm is afgekoeld.
Als experiment heb ik er een watje ingedaan. Ik verwacht dat de mieren dit er binnen drie weken uit hebben.
Ik heb de eerste kamer diep genoeg voor een Blaptica dubia gemaakt. Hierna heb ik een veel kleinere doorgang gemaakt, met een slalom erin.

Groot formicarium




Verhuizing

Een kartonnen 'brug' verbindt de buitenwerelden.


De eerste bewoners van het nieuwe nest. Let op de diepere eerste kamer.





Om de laatste hardnekkige bewoners te overtuigen heb ik een nieuwe brug in elkaar gelijmd en een felle lamp op het oude nest gezet.

Erg mooie en behulpzame sticky!
Heb het helemaal gelezen. Veel mensen zullen hier plezier van hebben.
Keep going!

Dank je wel voor deze bijdrage! Zeer nuttig!

Vind je manier van irrigeren wel super. Ga ik zeker ook proberen!

Ik zie in het grote nest dat een prop watten de toegang naar de andere kamers blokkeert. Zullen deze mieren het wat zelf wegnemen? Welke soort is het trouwens?

Ik denk formica fusca aangezien de pikzwarte kleur.

Prachtig topic en bedankt voor de foto's! Bevochtiging met een draad... ik zou er nooit aan gedacht hebben (ik had al wat geëxperimenteerd met een sonde die water druppelt, maar dit bleek onpraktisch te zijn). Ik ga het vandaag nog uittesten

Cube schreef:Ik zie in het grote nest dat een prop watten de toegang naar de andere kamers blokkeert. Zullen deze mieren het wat zelf wegnemen?

Ja. Deze techniek wordt vaak gebruikt om een deel van het nest af te sluiten totdat de kolonie een zekere grootte bereikt heeft. Dat werkt meestal niet, omdat de kolonie het watje zelf weghaalt. Na een paar dagen is al een derde van het watje weggenomen.

Welke soort is het trouwens?

Formica fusca.

Ziet er allemaal erg leuk een leerzaam uit, bedankt!

Helaas kan ik niet alle foto's bekijken, maar dat kan aan mij liggen... (ik kreeg een "niet bevoegd" foutmelding als ik op een niet-geladen afbeelding klik)

Elan schreef:ziet er allemaal erg leuk een leerzaam uit, bedankt!

Helaas kan ik niet alle foto's bekijken, maar dat kan aan mij liggen... (ik kreeg een "niet bevoegd" foutmelding als ik op een niet-geladen afbeelding klik)

ditto

Ok, ik weet hoe dat komt. Ik zal daar wat aan doen.

De afbeeldingen zouden nu allemaal zichtbaar moeten zijn voor geregistreerde gebruikers.

Check, thanks

Erg gaaf en leerzaam
Nu moet ik ook maar eens vlot aan de slag gaan.

Wauw erg mooi en dat met dat draad geniaal gewoon katoen toch? Ik ga het binnenkort meteen uitproberen scheelt veel ruimte en ziet er nog mooi uit ook!

Floris,

Toch even een kleine nuance over het goedkope gereedschap.
Die bovenvrees kost vandaag 69.95eur (zowel in de Formido als de Praxis); toch al een heel stuk duurder...

Je zou ook even op Marktplaats kunnen kijken. Ik heb net eergister nog een Black & Decker bovenfrees voor €50 overgenomen. Zag hetzelfde model (KW900E) in de Gamma voor €130 liggen. Was pas 1 keer gebruikt en nu nog in perfecte staat. Gister eerste grote nest mee gemaakt .

Cube schreef:Die bovenvrees kost vandaag 69.95eur (zowel in de Formido als de Praxis); toch al een heel stuk duurder...

Da's een behoorlijke prijsverhoging. De frees op de foto is de goedkoopste die ze toen hadden.

Afentoe bij Lidl of Aldi kijken kan zeker geen kwaad. Deze winkels verkopen vaak dergelijke machines tegen zeer schappelijke prijzen.

Nog even over dat touwtje moet je dit eerst helemaal natmaken of trekt het er vanzelf wel in?

Probeer maar. :) Het wordt vanzelf nat.

Oke ik ben bezig morgenvroeg zie ik resultaat en dan hoop ik heel blij te zijn.

Ik ben er nu ook mee aan het spelen. Ik heb twee reepjes van een handdoek afgeknipt. Beide reepjes in flesje water en bovenop een stuk ytong, met als verschil dat ik het ene reepje eerst zelf nat had gemaakt en het andere niet. Het droge reepje, wat er al sinds een uur of 11 vanochtend in zit, is nu bij het uiteinde eindelijk een beetje vochtig, maar het ytong op die plek nog kurkdroog. Het natte reepje is nog steeds net zo nat als vanochtend, dus dat lijkt goed te werken. Zit een redelijk vochtige plek onder.
Maar misschien dat het sowieso sneller gaat bij een draadje. Ik had geen draadje.

Cube schreef:Floris,

Toch even een kleine nuance over het goedkope gereedschap.
Die bovenvrees kost vandaag 69.95eur (zowel in de Formido als de Praxis); toch al een heel stuk duurder...

Gisterenavond even langs Van Cranenbroek (Opglabeek) geweest voor een goedkoop grondzeil... Lag daar ook een bovenfrees
Merk 2-Force, 900W: 27,95EUR Daar heb ik het wel voor gedaan

Klein vraagje over het "kwasten" van het uitgekerfde Ytong.
Zodra je dit verft en je bevochtigt het materiaal om de luchtvochtigheid in het nest op peil te houden.
Word de verf dan niet plakkerig, of loopt het uit? Of is hiervoor een speciaal type verft voor gebruikt?

Groeten John

Het is eigenlijk geen verf maar een poeder dat je in water doet, dit poeder gaat dan in de gaatjes van het ytong zitten en dit zie je dan zitten. Het word voor zover ik weet niet plakkerig en uitlopen doet het ook niet echt, als je er met water overheen gaat sproeien gaat het alleen dieper in het ytong zitten waardoor het wat vervaagd word. Gele oker kun je als je het niet bij een lokale knutselwinkel kunt vinden hier kopen http://www.deververije.nl/shop/gele-oke ... l?notice=1. Je kan er naar toe mailen en vragen of ze het in een zakje willen doen zodat je niet de pakket kosten hoeft te betalen maar alleen het gewicht van een zwardere envelop. Ik heb het om deze reden ook daar gekocht.

Gortello schreef:Het is eigenlijk geen verf maar een poeder dat je in water doet, dit poeder gaat dan in de gaatjes van het ytong zitten en dit zie je dan zitten. Het word voor zover ik weet niet plakkerig en uitlopen doet het ook niet echt, als je er met water overheen gaat sproeien gaat het alleen dieper in het ytong zitten waardoor het wat vervaagd word. Gele oker kun je als je het niet bij een lokale knutselwinkel kunt vinden hier kopen http://www.deververije.nl/shop/gele-oke ... l?notice=1. Je kan er naar toe mailen en vragen of ze het in een zakje willen doen zodat je niet de pakket kosten hoeft te betalen maar alleen het gewicht van een zwardere envelop. Ik heb het om deze reden ook daar gekocht.

Ah dank u voor de extra informatie, dit verklaard weer een van mijn vragen! Een natuurlijke grondstof die dus niet schadelijk is. Kijken of we dat eens kunnen regelen!

John

Het is een natuurlijk voorkomend mineraal dat al heel lang als pigment wordt gebruikt. Van oker weten we dat het geen kwaad kan. Dat wil overigens absoluut niet zeggen dat andere van nature voorkomende mineralen onschadelijk zijn voor mieren.

Ik heb een vraagje over het gebruik van de katoenen draad. Welke gebruik je best, en hoe lang kan een dergelijke draad meegaan?

Ik ben van plan om een dergelijk systeem in te bouwen in mijn toekomstige 'aquariabakken'. Bij de methode die ik nu gebruik graven de mieren na verloop van tijd toch weer naar het reservoir. Als ik een ingebouwd afgesloten reservoir bouw, met eventueel enkele draden, om 1 of meer ytongs te bevochtigen, kunnen de mieren niet meer naar het reservoir graven. Maar dan mag het systeem ook niet te snel werken, en moet het toch zeker 2 jaar meegaan.

Mika schreef:Ik heb een vraagje over het gebruik van de katoenen draad. Welke gebruik je best, en hoe lang kan een dergelijke draad meegaan?

Ik heb eerst een strookje handdoek geprobeerd, dat werd te nat. Na enge tijd lijken er wat zouten uit het Ytong in de draad te trekken waardoor hij wat droog en stug wordt, maar ik denk dat de levensduur van de draad behoorlijk is. De draad die ik gebruik, lijkt op breiwol.

Ik gebruik een veter, gaat tot nu toe erg goed.

Ok, maar dan ga ik het toch op een andere manier doen. Ik ga werken met plexiglas, roestvrij gaas en gips.

Nu maak je me nieuwsgierig