Koninginnenbrij

[XToF]

Vandaag heb ik een potje van 24 g zuivere koninginnengelei, of ook wel koninginnenbrij genoemd, in huis gehaald. Dit 'papje' wordt aangemaakt door klieren van werksterbijen om de koningin en koninginnelarven van voedsel te voorzien. Ook de werksterlarven worden in hun eerste drie dagen gevoed met koninginnebrij volgens diverse internetbronnen.
Het goedje zelf smaakt zuur en heeft een heel sterke nootachtige nasmaak. Toen ik het aan werksters van Formica en Camponotus aanbood, toonden die in eerste instantie wel interesse, maar dat veranderde vrij snel en lieten de koninginnebrij onaangeroerd.
Ik ga dit product zeker uittesten op één kolonie om te zien of er op het eerste zicht effecten waar te nemen zijn. Ik zou dit bijmengen het vloeibaar voedsel dat ik hun aanbied. De reden waarom ik dit niet onmiddellijk op alle kolonies wil uitproberen is omdat ik vermoed dat dit product vrij veel hormonen bevat waarvan ik de uitwerking op mieren niet ken. Is er iemand die hier meer over weet?

[Mika]

Dat wordt gemaakt door bijen, voor bijenlarven...

Er zijn natuurlijk ook mensen die denken dat het goed is voor hen. Als dat lijkt op een oplossing van aminozuren, dan moet je er veel suikers aan toevoegen vooraleer er interesse zal zijn, en ze de eiwitten ook naar binnen spelen.

Het is mogelijk dat de beslissing om door te groeien tot koningin gewoon te maken heeft met het volledig stimuleren van een 'structuur' of mechanisme dat afhankelijk is van veel eiwit uptake.

[XToF]

Dit is een link van de Koninklijke Oost-Vlaamse imkersverening vzw over koninginnenbrij met tot nu toe de meest volledige informatie. In hoeverre die informatie betrouwbaar is, weet ik niet. Op de webpagina wordt onder meer informatie over de samenstelling en het oogsten weergegeven.

[Denkertje]

Koninginnenbrij wordt aangemaakt door werksters van de honingbij Apis mellifera. Deze dient voor het voeden van de larven in eerste stadium, nadien wordt er overgeschakeld naar stuifmeel en nectar. Deze larven groeien dan op tot werksterbijen als ze uit bevruchte eitjes komen of darren als ze vanuit onbevruchte eitjes komen. Als de kolonie te groot wordt voor de nest dan beginnen bepaalde jonge werkster moerdoppen te maken, dit zijn grote peulraden aan de onderkant van de honingraad. Daarin worden bevruchte eitjes per moerdop gelegt, na het uitkomen wordt de larve enkel en uitsluitend met koninginnenbrij gevoed, deze zal dan ontwikkelen tot een koningin ook Moer genoemd, daarom moerdoppen.

Jaarlijks kan m'n maximaal een 300mg koninginnenbrij oogsten uit een bijenkorf (bijenvolk). M'n kan ook een bepaald kweekproject oprichten waardat er alleen en uitsluitend koniginnen worden gekweekt in speciaal ingerichte kweekkasten met kunstmatige moerdoppen, daaruit wordt achteraf de koninginnenbrij geoogst. De jonge koniginnen worden meestal geïntroduceerd in kunstmatige gescheiden bijenvolkeren. Een bijenvolk verspreidt/vermeningvuldigdt zich alleen door het afscheuren van een bijenvolk, waarbij de oude koningin uitzwermt met 1/3 tot de helft van het bijenvolk en een nest bouwt op een andere plaats. Dit gebeurt enkele dagen voor het uitkomen van een nieuwe koningin, deze neemt de huidige plaats van de oude koningin in. Meestal in de maand mei.

Dit is wat ik ongeveer weet als imker in spe, hoop tegen volgend jaar zelf een bijenvolk te mogen bezitten.

[Mika]

Klopt. De koningin onderdrukt de werksters met een feromoon, zodat ze geen moerdoppen aanleggen. Dan zullen ze dat pas doen als het onderdrukkingsferomoon niet meer de hele kolonie bereikt. Ze zal dus wel uit vrije wil een eitje leggen in de moerdop. Het onderdrukken is noodzakelijk omdat de kolonie eerst groot genoeg moet geworden zijn, vooraleer ze kan splitsen.

Koninginnebrij oogsten, gebeurt door zelf moerdopraten aan te leggen, en in elke moerdop een larfje over te zetten. Soms zijn er ook werksters die eitjes leggen in de raten: hieruit komen dan darren, uit de veel te kleine werkstercellen: er ontstaat bultbroed. (Dacht ik mij zo te herinneren.) Aangezien de werksters niet met het achterlijf tot het einde van de cel geraken, leggen ze de eitjes tegen de rand, en niet op de bodem: er kunnen dan ook meerdere eitjes per cel zijn. Dat kan ook gebeuren bij een 'onervaren, jonge' moer.

Wanneer werksters merken dat andere werksters eitjes leggen, zullen ze dat tegengaan door de eitjes op te eten: dit heet 'worker policing'. Als de policing efficiënt optreedt, dan zullen de werksters stoppen met eitjes te leggen: met andere woorden: ze komen terug om hun werk te controleren.