Onbevruchte koninginnen kunnen ook eitjes leggen, maar ...

[Art747]

Onbevruchte koninginnen kunnen ook eitjes leggen, maar daar komen alleen mannetjes uit. Mannetjes mieren hebben alleen een moeder, geen vader. (Quote van Floris uit een ander topic). Maar hoe zit dat dan m.b.t. de X en Y chromosomen?

[Floris]

Mieren hebben zogenaamde haploïd diploïde voortplanting. Koninginnen en werksters hebben een dubbele set chromosomen: een set van hun moeder en een set van hun vader. Mannetjes van mieren zijn bijzonder: ze hebben maar één set chromosomen.
Uit onbevruchte eitjes komen mannetjes, uit bevruchte eitjes werksters (van verschillende kasten) of koninginnen (afhankelijk van de hoeveelheid voedsel).

Deze genetica heeft een aantal zeer interessante evolutionaire gevolgen doordat de verwantschap (overeenkomst in genetisch materiaal) zo anders werkt dan bij andere dieren.

Mieren hebben, voor zover ik het begrijp, geen X- en Y-chromosomen.
De Engelstalige Wikipedia weet meer.

[Antsps]

Ik heb even snel wat opgezocht omdat ik daar ook wel nieuwsgierig naar was

In de link hieronder staat een duidelijk plaatje met wat begeleidende tekst.
http://www.kennislink.nl/publicaties/ge ... tscheiding

[Art747]

Misschien dat we het step-by-step kunnen doen. Eerst even bepalen hoe het nu zit met die chromosomen.

Mieren hebben, voor zover ik het begrijp, geen X- en Y-chromosomen.

Volgens mij gaat het nu juist wel om de geslachtshormomen X- en Y en niet om de autosomale chromosomen.

Koninginnen en werksters hebben een dubbele set chromosomen: een set van hun moeder en een set van hun vader.

Dat is bij mensen ook zo.

Dus voor wat betreft de mensen: Mensen hebben 2 paar 23 chromosomen. Dus 2 complete haploid sets. 1 paar geslachts chromsomen en 22 paar autosomaal chromosomen. De geslachts chromosome bij mannen zijn een X en Y chromosoom (Y van de vader en de X van de moeder) en bij vrouwen twee X chromsomen, ook van de vader en van de moeder.
Omdat er paren zijn wordt het diploid genoemd. De paren hebben een gelijke opbouw, maar zijn niet identiek. Er zijn namelijk verschillende allelen. (Chromosomen bestaan voorts weer uit genen en die bestaan weer uit DNA en DNA bevat vier verschillende nucleotiden. Maar dat is hier allemaal niet relevant).

Dus waar zit het verschil tussen de geslachts chromosomen van de mens en de mier? (Ik denk nogmaals dat de autsomale chromosomen ook bij de mier buiten beschouwing gelaten kunnen worden)

Het verschil lijkt te zitten in de het zogenaamde ploide level. Monoploide (1 set), diploide (2 sets, zoals bij mensen), Triploide (3 sets), Tetraploide 4 sets etc.

Het verhaal van Kennisnet kan ik niet precies volgen. Met name het plaatje begrijp ik niet omdat er bij de man “haploid” staat en bij de vrouw “diploid”. En bij de man aan de linker kant “Ei/zaad cel”. Ik denk dat er met “haploid” bedoelt wordt “monoploide”. Maar misschien dat ik het niet snap…..

Dus als we eerst dit even precies recht zetten, komt het volgende aan bod: de bevruchte eicel en de niet-bevruchte eicel. Dat lijkt de crux van het verhaal. Bij mensen kan dat dus niet, bij dieren en ik dit geval mieren, dus wel.

[GvG]

Ok. Je bent redelijk op de hoogte. Je maakt het echter iets ingewikkelder dan het is. Je haalt om te beginnen wat termen door elkaar.

Volgens mij gaat het nu juist wel om de geslachtshormomen X- en Y en niet om de autosomale chromosomen.

De term geslachtshormonen heb je hier per ongeluk verkeerd gebruikt vrees ik. Autosomale chromosomen is een gekke term, je kunt gewoon autosomen zeggen.

Ik denk dat er met “haploid” bedoelt wordt “monoploide”.

We noemen een mannelijke mier haploid omdat hij de ontstaan is uit een haploide cel, een cel die de helft van het aantal chromosomen bevat. In principe is deze ook monoploid, maar deze laatste term wordt eigenlijk nooit gebruikt in deze context.

Goed, daar gaan we.
Sommige dieren zijn allemaal hetezelfde en hebben geen seks nodig om zich voort te planten. Bij sommige dieren zijn alle individuen mannelijk én vrouwelijk tegelijk (regenwormen, slakken). Bij veel (maar lang niet alle) dieren komen mannelijke en vrouwelijke individuen voor. Er zijn veel manieren waarop dit geregeld wordt, dit is niet altijd met X- en Y-chromosomen. Laten we beginnen bij de mensen:
Mensen hebben inderdaad 23 paar chromosomen. 22 paar autosomen, die bij iedereen hetzelfde zijn, en 1 paar heterosomen (geslachtschromosomen) die bij mannen anders zijn dan bij vrouwen. Een bevruchte eicel met 2 gelijke heterosomen (XX) ontwikkelt zich tot een vrouw, een bevruchte eicel met 2 verschillende (XY) ontwikkelt zich tot een man. Het X-chromosoom is in principe niet veel anders dan de autosomen. Dit bevat gewoon genen (informatie). Het Y-chromosoom is echter een klein, verder nutteloos stukje DNA dat vrijwel geen informatie bevat. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat het Y-chromosoom in de evolutie van zoogdieren steeds kleiner is geworden. Het zou dus uiteindelijk ook kunnen verdwijnen. Er zijn dieren die alleen een X-chromosoom hebben (bepaalde kleine wormpjes). De mannetjes hebben dan 1 X-chromosoom, de vrouwtjes 2. Bij vogels en hagedissen werkt het net andersom als bij zoogdieren, daar hebben de mannetjes 2 gelijke heterosomen, en de vrouwtjes 2 verschillende. Bij veel schildpadden en krokodillen wordt het geslacht helemaal niet bepaald door de chromosomen maar door de omgevingstemperatuur van de eieren. Bij hogere temperaturen ontwikkelen de embryo's zich tot vrouwtjes, bij een lagere temperatuur tot mannetjes. Zij hebben dus geen X- en Y-chromosomen.

Bij bijen, wespen en mieren wordt het weer anders geregeld. Een bevruchte eicel ontwikkelt zich tot een vrouwtje, een onbevruchte eicel ontwikkelt zich tot een mannetje. Bij mensen kunnen onbevruchte eicellen zich niet ontwikkelen, bij sommige andere (als bioloog wil ik benadrukken dat mensen ook dieren zijn) dieren wel. Bij veel insecten hoeven de eitjes helemaal niet bevrucht te worden. Bladluizen kunnen ook onbevruchte eitjes leggen, waar zich ongevleugelde vrouwtjes uit ontwikkelen. De mannetjes en gevleugelde vrouwtjes ontstaan uit bevruchte eitjes. Bij de Indische wandelende tak bestaan er helemaal geen mannetjes. De vrouwtjes leggen onbevruchte eitjes waaruit ook weer vrouwtjes onstaan. In dit geval is het een soort klonen.

Eicellen worden meestal gevormd d.m.v. meiose. Dit is een bepaald soort celdeling waarbij het de paren chromosomen gesplitst worden, er worden haploide cellen gemaakt van diploide cellen. De moeder heeft dus elk chromosoom dubbel (diploid), maar de eicellen hebben elk chromosoom maar 1 keer (haploid). Wordt de eicel bevrucht door een spermacel (ook haploid), dan is het resultaat een diploide cel. Bij mieren kan een onbevruchte eicel zich ook ontwikkelen. Als de eicel niet bevrucht wordt, ontwikkelt deze haploide cel zich tot een haploid individu, een mannetje.

Aangezien het mannetje haploid is, hoeft hij niet moeilijk te doen om spermacellen te maken, zoals zoogdieren. Bij zoogdieren moet de paren chromosomen gesplitst worden om spermacellen te maken(meiose), omdat de mannetjes natuurlijk diploid zijn. Bij mannetjesmieren hoeft dat dus niet. De celdeling waarmee zijn spermacellen gemaakt worden is niet anders dan de celdeling waarmee zijn lichaamscellen gemaakt worden (gewone celdeling = mitose).

Mieren hebben dus simpelweg geen heterosomen! Oftewel geen geslachtschromosomen, geen X-Y.

Dat verhaal op kennislink is inderdaad verwarrend (wel interessant trouwens!) omdat het eigenlijk gaat over mieren waarbij het wéér op andere manier gaat. Ik heb een schetsje gemaakt dat volgens mij duidelijker is.

voortplanting.jpg

Ik hoop dit dit je wat verder brengt, ik ben benieuwd wat je (en de rest) van mijn uitleg vindt(/vinden).

[JDbaas]

Ok. Je bent redelijk op de hoogte. Je maakt het echter iets ingewikkelder dan het is. Je haalt om te beginnen wat termen door elkaar.

Volgens mij gaat het nu juist wel om de geslachtshormomen X- en Y en niet om de autosomale chromosomen.

De term geslachtshormonen heb je hier per ongeluk verkeerd gebruikt vrees ik. Autosomale chromosomen is een gekke term, je kunt gewoon autosomen zeggen.

Sommige dieren zijn allemaal hetezelfde en hebben geen seks nodig om zich voort te planten. Bij sommige dieren zijn alle individuen mannelijk én vrouwelijk tegelijk (regenwormen, slakken). Bij veel (maar lang niet alle) dieren komen mannelijke en vrouwelijke individuen voor. Er zijn veel manieren waarop dit geregeld wordt, dit is niet altijd met X- en Y-chromosomen. Laten we beginnen bij de mensen:
Mensen hebben inderdaad 23 paar chromosomen. 22 paar autosomen, die bij iedereen hetzelfde zijn, en 1 paar heterosomen (geslachtschromosomen) die bij mannen anders zijn dan bij vrouwen. Een bevruchte eicel met 2 gelijke heterosomen (XX) ontwikkelt zich tot een vrouw, een bevruchte eicel met 2 verschillende (XY) ontwikkelt zich tot een man. Het X-chromosoom is in principe niet veel anders dan de autosomen. Dit bevat gewoon genen (informatie). Het Y-chromosoom is echter een klein, verder nutteloos stukje DNA dat vrijwel geen informatie bevat. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat het Y-chromosoom in de evolutie van zoogdieren steeds kleiner is geworden. Het zou dus uiteindelijk ook kunnen verdwijnen. Er zijn dieren die alleen een X-chromosoom hebben (bepaalde kleine wormpjes). De mannetjes hebben dan 1 X-chromosoom, de vrouwtjes 2. Bij vogels en hagedissen werkt het net andersom als bij zoogdieren, daar hebben de mannetjes 2 gelijke heterosomen, en de vrouwtjes 2 verschillende. Bij veel schildpadden en krokodillen wordt het geslacht helemaal niet bepaald door de chromosomen maar door de omgevingstemperatuur van de eieren. Bij hogere temperaturen ontwikkelen de embryo's zich tot vrouwtjes, bij een lagere temperatuur tot mannetjes. Zij hebben dus geen X- en Y-chromosomen.

Bij bijen, wespen en mieren wordt het weer anders geregeld. Een bevruchte eicel ontwikkelt zich tot een vrouwtje, een onbevruchte eicel ontwikkelt zich tot een mannetje. Bij mensen kunnen onbevruchte eicellen zich niet ontwikkelen, bij sommige andere (als bioloog wil ik benadrukken dat mensen ook dieren zijn) dieren wel. Bij veel insecten hoeven de eitjes helemaal niet bevrucht te worden. Bladluizen kunnen ook onbevruchte eitjes leggen, waar zich ongevleugelde vrouwtjes uit ontwikkelen. De mannetjes en gevleugelde vrouwtjes ontstaan uit bevruchte eitjes. Bij de Indische wandelende tak bestaan er helemaal geen mannetjes. De vrouwtjes leggen onbevruchte eitjes waaruit ook weer vrouwtjes onstaan. In dit geval is het een soort klonen.

Eicellen worden meestal gevormd d.m.v. meiose. Dit is een bepaald soort celdeling waarbij het de paren chromosomen gesplitst worden, er worden haploide cellen gemaakt van diploide cellen. De moeder heeft dus elk chromosoom dubbel (diploid), maar de eicellen hebben elk chromosoom maar 1 keer (haploid). Wordt de eicel bevrucht door een spermacel (ook haploid), dan is het resultaat een diploide cel. Bij mieren kan een onbevruchte eicel zich ook ontwikkelen. Als de eicel niet bevrucht wordt, ontwikkelt deze haploide cel zich tot een haploid individu, een mannetje.

Aangezien het mannetje haploid is, hoeft hij niet moeilijk te doen om spermacellen te maken, zoals zoogdieren. Bij zoogdieren moet de paren chromosomen gesplitst worden om spermacellen te maken(meiose), omdat de mannetjes natuurlijk diploid zijn. Bij mannetjesmieren hoeft dat dus niet. De celdeling waarmee zijn spermacellen gemaakt worden is niet anders dan de celdeling waarmee zijn lichaamscellen gemaakt worden (gewone celdeling = mitose).

Mieren hebben dus simpelweg geen heterosomen! Oftewel geen geslachtschromosomen, geen X-Y.

Dat verhaal op kennislink is inderdaad verwarrend (wel interessant trouwens!) omdat het eigenlijk gaat over mieren waarbij het wéér op andere manier gaat. Ik heb een schetsje gemaakt dat volgens mij duidelijker is.

voortplanting.jpg

Ik hoop dit dit je wat verder brengt, ik ben benieuwd wat je (en de rest) van mijn uitleg vindt(/vinden).

Prima uitleg, dat verdient een sticker.

Bij de Indische wandelende tak bestaan er helemaal geen mannetjes. De vrouwtjes leggen onbevruchte eitjes waaruit ook weer vrouwtjes onstaan. In dit geval is het een soort klonen.

De Indische wandelende tak (psg1) heeft wel mannetjes, alleen zijn deze erg zeldzaam.
ook heeft deze soort Gynadromorfen (vrouwtjes die mannelijke kenmerken hebben).
de voortplanting is wel bijna altijd parthenogenetisch. (dus zonder bevruchting)

[GvG]

Prima uitleg, dat verdient een sticker.

Dank!

De Indische wandelende tak (psg1) heeft wel mannetjes, alleen zijn deze erg zeldzaam.

Klopt! ook een sticker voor jou. Er zitten nog een paar "onnauwkeurigheden" in het verhaal. Om het duidelijk en leesbaar te houden heb ik me dat gepermitteerd. Als je ze allemaal vindt heb je voor morgen geen huiswerk.

[Art747]

Hartelijk dank voor de tijd en moeite om dit uit te leggen!

Mieren hebben dus simpelweg geen heterosomen! Oftewel geen geslachtschromosomen, geen X-Y.

Dus Floris had toch gelijk. Wat is dus niet wist is dat mieren geen geslachtschromosomen hebben.

Bij de mens begrijp ik het. Bij mieren grotendeels nu ook. Maar wat is dan het mechanisme dat er voor zorgt dat een mieren eicel al of niet bevrucht is? Ik neem aan dat het mierensperma "in de koningin" is terecht gekomen tijdens de bruidsvlucht. Maar waarom zijn dan niet alle eitjes die ze legt bevrucht en komen er uit sommige mannetjes mieren? En wat is het mechanisme dat op enig moment regelt dat de gyne geen werksters eitjes gaat leggen, maar eitjes waar gynes uit komen, voor de bruidsvlucht. Heeft dat ook te maken met bijvoorbeeld temperatuur of andere externe factoren zoals voedsel, of is dit een ander mechanisme en zijn het "foutjes".

Ik begrijp nu ook dat na de bruidsvlucht gynes die niet bevrucht zijn ook eitjes kunnen leggen, maar daar komen alleen mannetjes uit.

Nog een vraag: Hebben mieren ook Mitochondriaal DNA (mtDNA)? Bij mensen speelt dat geen rol bij de voortplanting en alleen een rol bij erfelijkheid (vrouwen).

[Kegge]

Heel boeiend allemaal. Veel ingewikkelder ook dan dat ik dacht, maar mijn kennis is dan ook uiterst summier. Ditg is dus een goede dag want ik heb iets nieuws geleerd.

[Floris]

Maar wat is dan het mechanisme dat er voor zorgt dat een mieren eicel al of niet bevrucht is? Ik neem aan dat het mierensperma "in de koningin" is terecht gekomen tijdens de bruidsvlucht. Maar waarom zijn dan niet alle eitjes die ze legt bevrucht en komen er uit sommige mannetjes mieren? En wat is het mechanisme dat op enig moment regelt dat de gyne geen werksters eitjes gaat leggen, maar eitjes waar gynes uit komen, voor de bruidsvlucht. Heeft dat ook te maken met bijvoorbeeld temperatuur of andere externe factoren zoals voedsel, of is dit een ander mechanisme en zijn het "foutjes".

Koninginnen kunnen kiezen of ze een eitje willen bevruchten of niet. Of een eitje een koningin gaat worden of een werkster (en van welke kaste), wordt alleen bepaald door de werksters.
Het is nog interessanter als je nadenkt over de verwantschap. Omdat mannetjes maar de helft van de chromosomen van de koningin heeft, is de verwantschap tussen een mannetje en de koningin groter dan de verwantschap tussen een mannetje en een werkster, en heeft de koningin genetisch meer belang bij de mannetjes dan dat de werksters dat hebben. Uiteindelijk zijn het de werksters die bepalen hoeveel mannetjes, koninginnen en werksters, en van welke kaste, erbij komen.

Hebben mieren ook Mitochondriaal DNA (mtDNA)? Bij mensen speelt dat geen rol bij de voortplanting en alleen een rol bij erfelijkheid (vrouwen).

Ja. Alle dieren heben mitochondriën.

[GvG]

Dus Floris had toch gelijk

Ja, natuurlijk!

Maar wat is dan het mechanisme dat er voor zorgt dat een mieren eicel al of niet bevrucht is?

Zoals Floris al zei kan de gyne kiezen om een eitje te bevruchten. Ze heeft een speciaal orgaantje waar het sperma vanaf de bruidsvlucht wordt opgeslagen. Daar worden ze dus jarenlang in leven gehouden, tot ze nodig zijn. In tegenstelling tot bij zoogdieren, gaat de eicel bij mieren zich sowieso delen als het eitje gelegd wordt. Of het nou bevrucht is of niet. Als het eitje door de eileider passeert kan de gyne met haar speciale orgaantje er een spermacel (of misschien meerdere?) bij doen waardoor de eicel bevrucht wordt. Doet ze dit niet dan blijft de eicel (en dus het eitje) onbevrucht.

Hebben mieren ook Mitochondriaal DNA (mtDNA)? Bij mensen speelt dat geen rol bij de voortplanting en alleen een rol bij erfelijkheid (vrouwen).

Ja, wederom zoals Floris zei. Een mitochondrion is een klein onderdeeltje van de cel. Dieren krijgen hun eerste mitochondria van hun moeder, via de eicel. Mitochondria hebben hun eigen DNA, wat onveranderd wordt doorgegeven van moeder naar kind. Door het DNA van mitochondria (het mitochondriaal DNA) te onderzoeken kun je heel goed de afstamming van mensen (en andere organismen) in kaart brengen. Het speelt inderdaad niet direct een rol bij de voortplanting van mensen, maar eigenlijk planten de mitochandria zichzelf voort binnen de cel. Het mitochondriaal DNA speelt dus wel een rol bij de voortplanting van het mitochondrion.

Bij mensen speelt dat geen rol bij de voortplanting en alleen een rol bij erfelijkheid (vrouwen)

Hier bedoel je zeker "erfelijkheidsleer" of "onderzoek naar verwantschap"?

Edit: typfouten.

[Art747]

Bedankt voor de uitleg! Offtopic: Ik bedoelde te zeggen dat mtDNA bij mieren waarschijnlijk geen rol speelt, en is ook off topic. Kunnen we een andere keer nog eens over schrijven; het doorgeven van erfelijke eigenschappen van mieren en hoe dat in zijn werk gaat bij mieren, erfelijke ziektes bij mieren etc

[GvG]

Zo offtopic is het ook weer niet toch?

De rol die het mitochondriaal DNA speelt bij mieren is precies dezelfde rol die het bij mensen en andere dieren speelt.

De erfelijkheid bij mieren is razend interessant! Darwin had, toen hij zijn theorie presenteerde, moeite om het gedrag van mieren te verklaren aan de hand van natuurlijke selectie. Waarom zouden de werksters voor hun zusters zorgen ipv zelf nageslacht voort te brengen? Natuurlijk wist hij niets van DNA, of de hoeveelheid chromosomen van mieren. Met de kennis van nu blijkt het wél verklaarbaar! Dus ja hoor, daar kunnen we het zeker nog eens over hebben.

In één van de Oecophylla blogs van Mika beschrijft hij dat hij een gynandromorph in zijn kolonie had. Als je dat leest, en wat achtergrond informatie leest kom je erg interesante dingen tegen. Althans, ik vond het geweldig.

[Art747]

Zal ik zeker opzoeken en lezen. Bedankt. V.w.b. erfelijkheid of eigenlijk de veranderingen in de erfelijke eigenschappen, afkomst en evolutie van de mier. Homo Sapiens is 60 miljoen jaar geleden uit Afrika weggetrokken en heeft zich "ontwikkelt" tot wat we nu zijn. Hoe zit dat met mieren?

[GvG]

Homo Sapiens is 60 miljoen jaar geleden uit Afrika weggetrokken

Nou, dat was wat korter geleden hoor...

Mieren hebben zich al 100 miljoen jaar geleden afgesplitst van de wespen, geloof ik.

[Art747]

Offtopic: Sorry de comma stond verkeerd. 60 to 70 duizend jaar geleden bron: Spencer Wells - The Genographic Project (National Geographic) .

[MichielAlexander]

Erg interessant en heel erg duidelijk. De koningin heeft een opslag voor sperma, de spermatheca. Dat is in feite een klier die sperma opslaat en kan afgeven aan de eitjes. Ik kan alleen niet vinden wanneer de koningin besluit tot bevruchting, en wanneer niet. Weet iemand dat?

[GvG]

Ik kan alleen niet vinden wanneer de koningin besluit tot bevruchting, en wanneer niet. Weet iemand dat?

Ik zal eens opzoeken wat "the Ants" (Höldobler&Wilson) er over zegt.

[MichielAlexander]

Dit is wat ik heb kunnen vinden tot nu toe:

In de spermatheca zitten Spermatheca Secretory Cells (SSC) die de beweging van het sperma richting de uterus in gang brengen, zodat fertilizatie plaats vindt. Die SSC’s maken een speciaal eiwit aan dat sex peptide heet. Sex peptide reguleert of het sperma in de spermatheca blijft of dat er bevruchting plaatsvindt. Sex peptide wordt op zijn beurt weer aangestuurd door neuronen. Maar hoe die neuronen gestuurd worden wordt in dit artikel (Hausmann et al., 2013, Proc R Soc B 280:20131938) niet genoemd.

Verder ben ik niet gekomen, maar goed vanaf het moment dat ik las dat er een sex peptide bestaat die de drang tot vermenigvuldigen positief beïnvloed ben ik eerlijk gezegd ook gestopt met lezen en gaan zoeken waar je dat kan bestellen.

[GvG]

haha!

[GvG]

Ik heb even gezocht, maar in "the Ants" wordt het proces van "wel of niet bevruchten" niet uitvoerig beschreven. Jouw beschrijving is al heel gedetailleerd. Als de (productie van) sexpeptiden aangestuurd wordt door neuronen (zenuwcellen) lijkt het dus wel erg op een "bewust" proces, voor zover je daarvan kunt spreken bij mieren. Ik vraag me af in hoeverre de werksters dit proces beïnvloeden.

Weet jij of de spermatheca per keer slechts 1, of telkens meerdere spermacellen afgeeft?

[MichielAlexander]

Nee, weet ik helaas niet en kon ik ook niet vinden. Ik kan me voorstellen dat er meerdere vrijkomen omdat er hele eierpakketjes aan bevruchte eitjes komen (bij jullie tenminste, bij mij laat dat nog lang op zicht wachten. ) De implantatie en bevruchting vindt plaats in de uterus/cloaca achter de spermatheca. Je zou het kunnen voorstellen als een kruispunt, waarbij twee wegen leiden vanaf de ovaria (de ei-opslag) en 1 vanuit de spermatheca (zaadopslag) en de vierde is de 'baarmoeder' en uitgang.

Neurale prikkelingen kunnen komen door geur, feromonen, voedsel en communicatie. De werksters kunnen dit beïnvloeden, maar wellicht is het ook de temperatuur stijging, of aanbod van voedsel. Het zou wel superinteressant zijn om dit mechanisme te begrijpen en te kunnen beïnvloeden. Zeker voor kolonies in gevangenschap die niet vaak zich klaarmaken voor bruidsvluchten (toch?).

[MichielAlexander]

Nu ik er nog eens over denk, zou het niet veel simpeler kunnen zijn? Koningin maakt prinsessen, prinsessen zijn onbevruchte koninginnen en leggen de eitjes waar de prinsen uitkomen. De prinsessen zijn namelijk al helemaal volwassen als ze het nest verlaten. Dit zou wel betekenen dat er tijdens de bruidsvluchten veel meer prinsen zijn dan prinsessen. En het zou verklaren waarom alle geslachten tegelijkertijd aanwezig zijn tijdens een bruidsvlucht (dat is ook wel zo handig ) Evolutionair gezien zou dit concept wel fantastisch zijn want zo hebben de koninginnen die niet bevrucht raken alsnog bijgedragen aan de verspreiding van de soort.

Zodra er bevruchting is, is de spermatheca actief en komen er werksters.

Dan zou wel de vraag blijven welk mechanisme bepaalt dat er prinsessen komen...

[Manimaner]

Dit is niet het geval. Er zijn genoeg mensen waarbij er in hun kolonie alleen prinsen zijn gekomen en nog nooit prinsessen.

[MichielAlexander]

Oke, dankjewel manimaner, dan is het toch een beetje anders en stukken moeilijker...

[GvG]

welk mechanisme bepaalt dat er prinsessen komen...

Dat wordt volgens eerder genoemde Höldobler&Wilson gereguleerd door stoffen uit een klier in de mondholte van de werksters, en, bij andere soorten, wellicht door externe stimulatie (likken, bijten) van de larven door de werksters. Het is ze in ieder geval duidelijk dat de werksters dit proces sturen. Zij bepalen of een bevrucht eitje uitgroeit tot werkster of prinses.

Bij bijen is hier meer onderzoek naar gedaan. Bij bijen krijgen sommige larven meer en betere voeding (koninginnengelei) waardoor ze niet uitgroeien tot werkster, maar langer doorgroeien tot koningin.

Waarschijnlijk gaat het bij mieren vergelijkbaar. Je zou een werkstermier ook eigenlijk kunnen zien als onderontwikkelde gyne. De vliegspieren en vleugels zijn niet ontwikkeld, de eierstokken zijn wel aanwezig, maar onderontwikkeld. Verder zijn alle onderdelen ongeveer gelijk, behalve dan dat gynes vaak groter zijn. Een larve die doorgroeit tot gyne vervelt bij sommige (misschien veel meer) mierensoorten ook 1x meer voor de verpopping (Höldobler & Wilson, 1990).

Uitzondering als dioploide mannetjes, vleugelloze gynes en gamergates laten we hier natuurlijk buiten beschouwing, het moet wel leuk blijven...