Ten eerste zou ik gaan voor slechts twee groepen om de simpele reden dat je dan met minder kolonies af kan (of met het zelfde aantal kolonies een veel nauwkeurig resultaat kan behalen). Ik zou dan twee groepen pakken waartussen je een relatief groot verschil verwacht zodat je als je niks vind redelijk zeker kan zijn dat er ook daadwerkelijk geen verschil was. Stel je vind wel een verschil kan je later altijd alsnog kijken naar de mogelijke tussenstappen in hoe vaak je ze stoort.
Ten tweede moet je natuurlijk zorgen dat de verzorging etc. zo gelijk mogelijk is. Dit lijkt mij moeilijk te bereiken als je ze bijvoorbeeld maar 1x per 6 maanden mag storen en dan ga je een verschil zijn door andere oorzaken dan puur het storen of niet.
Aantal werksters na een vaste tijd lijkt mij een logische uitkomstmaat die ook praktisch is. Ik zou zeker ook proberen te meten hoeveel broed er is maar dit meer als secundaire uitkomst mee nemen. Ik zou deze beide dan op meerdere momenten meten ook zodat je goed het verloop kan zien.
Uitschieters weglaten moet je heel voorzichtig mee zijn want dat kan een enorm effect hebben op je resultaten. Ik zou zelf alleen uitschieters weglaten waarvan je weet waardoor ze veroorzaakt zijn (bijv. als je een van de buisjes laat vallen en zo de kolonie per ongeluk overlijdt), weet je dit niet dan kan je dus niet uitsluiten dat wat je ziet niet gewoon een effect van het storen is.pjpj001 schreef:Hoeveel gynes per groep zou volgens jullie al betrouwbare resultaten opleveren? Ik zou bij de resultaten de uitschieters ook laten wegvallen om een algemener resultaat te verkrijgen.
Hoeveel kolonies je nodig hebt kan je van tevoren berekenen als je een aantal gegevens hebt of kunt schatten die denk ik in dit geval wel te vinden zijn. Ten eerste zul je moeten weten hoeveel werksters een kolonie normaal heeft op het tijdstip dat je kiest om je onderzoek te stoppen en moet je schatten wat ongeveer het effect is van je experiment (bijv. elke dag storen geeft 20% minder werksters na X tijd). Als laatste moet je de standaarddeviatie weten van het aantal werksters dat een kolonie heeft na je gekozen tijd. Dit is een maat voor de hoeveelheid variatie in het aantal werksters tussen kolonies.
Als je al deze dingen weet (die denk ik heel mooi te halen zijn uit alle blogs die op deze site worden bijgehouden
), dan kan je uitrekenen hoeveel kolonies je nodig hebt. Ik zou graag verder mee denken en\of helpen met de analyse, laat maar horen
.
.
