Vragen, maar vooral ook tips en op-en aanmerkingen zijn welkom op: http://www.antforum.nl/viewtopic.php?f=31&t=9663
Eerst even wat meer informatie over deze soort. De basis van deze caresheet/soort beschrijving komt van het duitse forum. Maar inplaats van deze alleen maar te kopiëren heb ik deze sheet bewerkt met extra informatie en mijn eigen ervaringen en meningen. Deze aanvullingen staan in het rood geschreven zodat er makkelijk onderscheid gemaakt kan worden tussen de verschillende soorten tekst. Omdat het vertalen en bewerken veel tijd kost zal dit in stukken plaats vinden en wordt dus ook niet het gehele artikel ineens geplaatst.
Atta sexdens
Taxonomie:
Familie: Formicidae (Mieren)
- Onderfamilie: Myrmicinae
--- Tribune: Attini
---- Geslacht: Atta Fabricius, 1804
----- Subgenus: -
------ Soort: Atta sexdens Linnaeus, 1758
------- Ondersoorten: -
Algemene informatie:
Verspreidingsgebied: Midden- en Zuid-Amerika (van Panama tot het noorden van Argentinië). Atta Sexdens is wijdverspreid in Zuid-Amerika, zelfs in stedelijke gebieden. Ze worden beschouwd als een plaag voor de landbouw omdat ze gewassen kunnen vernietigen vanwege hun enorme behoefte aan bladmateriaal.
Leef omgeving: Regenwouden, steppes en savannes (tropisch klimaat, equatoriaal klimaat, nat klimaat).
Winterrust: Niet van toepassing
Kolonie: Monogyn (1 Koningin in de kolonie)
Kolonieomvang: max. 5.000.000 - 8.000.000 werksters.
Groeisnelheid van de kolonie:
Mijn ervaring is dat een kolonie van 50 arbeiders, en een schimmelklompje zo groot als een halve golfbal, met een onbeperkte hoeveelheid blad, binnen 8 maanden kan uitgroeien tot een kolonie met tussen de 30.000 en 250.000 werksters en 40 liter schimmel. De groeisnelheid van de schimmel kan worden vertraagd door minder blad te geven. Wanneer de schimmel de maximale grootte heeft bereikt die je wilt of waar je ruimte voor hebt, dan moet de hoeveelheid bladmateriaal die je vanaf dat moment geeft zo groot zijn dat je net voldoende schimmel groei realiseert om de oude afbrokkelende schimmel te vervangen. Zo hou je de schimmel op 1 maat.
Aanbevolen voor beginners:
Nee, eerst maar eens uitgebreide ervaring op doen met inheemse mieren soorten. Als je echt denkt dat je een ervaren mierenhouder bent, lees je dan eerst goed in op alle mogelijke Blogs en websites die je maar kunt vinden. Kijk niet alleen naar de leuke kant van deze mieren, maar let vooral op eventuele problemen en moeilijkheden die zich kunnen voordoen. Als je de problemen blijvend kunt oplossen en alles kunt en wil doen om toekomstige onvoorziene problemen met succes op te lossen, en je wilt deze soorten nog steeds graag houden, dan wens ik je er heel veel plezier mee. Het is echt een prachtige soort. Je zult vele uren kwijt zijn aan het bewonderen van je mooie kolonie.
Kijk zeker naar de mogelijke problemen die worden genoemd onder de kop 'Care sheet' verderop in dit artikel.
Kolonie leeftijd: 10 - 15 jaar
Opstarten kolonie: Semiclaustral
Werksters: Polymorph (er zijn werksters in allerlei formaten, van 1,5 mm tot wel 23 mm)
Voeding:
- Kolonie. Een schimmel (Leucoagaricus gongylophorus). Het lijkt erop dat de koningin en de larven worden gevoed met witte balletjes die uit de schimmel voortkomen, een soort uitlopers. Continu zien we werksters lopen met deze geoogste balletjes. Of de werksters deze uitlopers zelf eten is onbekend. Er wordt beweerd dat de werksters zich voeden met het blad sap dat vrijkomt bij het versnijden van het blad. Werksters drinken in ieder geval graag suikerwater.
- Schimmel. Fijn gekauwd (blad) organisch materiaal blad van Rozen, Appels, Druiven, (basic granen) Müsli, Spruitjes, Liguster, Aucuba japonica (Japanse broodboom), Gras en ..............? (Deze lijst met goed te gebruiken planten en organische materialen zal op den duur uitgebreid worden). De acceptatie van bladeren kan worden verbeterd als je de bladeren een beetje besprenkeld met water.
Nest:
Zand nest. Het nest is tot 10 m breed en 6 m diep en heeft tot 2000 kamers met een totaal volume van maximaal 20 m³. Er zijn hoofdzakelijk 2 soorten kamers: schimmelkamers en afvalkamers. Het broed wordt ondergebracht en verzorgt in de schimmelkamers. Met de hulp van een soorten schoorstenen op het nest, hebben ze een geavanceerd ventilatiesysteem en zorgen ze voor een optimale temperatuur en vochtigheid voor de schimmel in het nest.
Voortplanting:
Bruidsvlucht van eind oktober tot half december. Vóór de bruidsvlucht snijden de koninginnen een klein deel van de schimmel af en dragen die mee tijdens de bruidsvlucht. De koninginnen paren met verschillende mannetjes. Nadat de koninginnen zijn geland en hun vleugels hebben afgebeten graven ze een verticale, ongeveer 30 cm lange tunnel, waar ze aan het eind een kamer uitgegraven In deze kamer begint ze met het opkweken van de schimmel. Na ongeveer 40 - 60 dagen komen de eerste arbeiders uit. Het kan voorkomen dat de koningin zelf bladeren snijdt om de schimmel te helpen opstarten.
Uiterlijk / kleur:
- Werksters: bruin, doornen op de rug, in verhouding tot andere mieren heeft deze soort zeer lange benen en een grote kop in verhouding tot hun lichaam. De werksters kunnen voelbaar bijten met hun krachtige kaken en de grotere werksters (10 mm en groter) kunnen zelfs pijnlijk bijten, soms tot bloedens toe. Ze snijden gewoon dwars door de huid van je handen.
- Soldaten: bruin, doornen op de rug, ten opzichte van andere miersoorten heeft deze soort zeer lange benen, extreem grote koppen met zeer sterke kaken die pijnlijk bijten, vaak tot bloedens toe (ze snijden gemakkelijk door je huid).
- Koninginnen: bruin, lang en sterk.
- Mannen
![Verstrooid :?](./images/smilies/icon_e_confused.gif)
Formaten:
- Werksters in het algemeen ongeveer 1,5 - 16 mm
- Tuinders ca. 1,5 - 7 mm
- Binnen werksters ongeveer 5 - 16 mm
- Verzamelaars ca. 5 - 16 mm
- Soldaten ongeveer 18 - 23 mm
- Koninginnen ca. 28 - 35 mm
- Mannetjes ?
Ontwikkelingstijd:
Bijna onmogelijk te bepalen omdat het broed buiten het gezichtsveld in de schimmel wordt gehouden. Bovendien wordt het broed regelmatig verplaatst en mengen alle larven zich, ongeacht of ze uitgroeien tot minor, media of major werksters.
- Ei – larve ?
- Larve - naakte pop ?
- Naakte pop – werkster ?
Opmerkingen:
- Schimmel kweek. Atta sexdens cultiveert een schimmel uit de groep van Basidiën schimmels. Deze schimmel wordt naar verluid alleen in de nesten van bladsnijders gevonden. Bladeren en andere zachte plantendelen worden in het nest gebracht en in kleine stukken gesneden waarna de kleinste werksters van deze gesneden stukjes een soort sponsachtige structuur maken. Op deze wanden van fijn gekauwd plantaardig materiaal groeit dan weer de schimmel. De schimmelverzorgsters zorgen er altijd voor dat de omgeving van de schimmel voortdurend schoon wordt gehouden en dat andere soorten schimmels en andere parasieten worden verwijderd. Tegelijkertijd gebruiken ze een afscheiding uit hun speekselklier die een antibacterieel effect heeft. Het doel is om de schimmel in een steriele, pure monocultuur te houden.
- Kasten. Bij Atta’s in het algemeen splitsten de werksters zich op in drie morfologisch en taakgericht kasten. (1) Verzamelaars verlaten het nest en snijden de plantendelen waarna ze deze transporteren naar de nestkamers in de grond. Daar dragen ze de bladeren over aan (2) Binnen Werksters die zich rond of op de schimmelstructuur bevinden. De Binnen Werksters verdelen de bladeren opnieuw en versnijden het organische materiaal tot nog kleinere stukjes (vaak kleiner dan 1 mm2) die ze op de schimmelstructuur aanbrengen, tevens zorgen ze voor het broed. Het broed wordt ook verzorgt door de (3) Kleinste Werksters die nooit van de schimmelstructuur afkomen en bezig zijn met het oogsten van de uitlopers die de schimmel produceert. Naast de verzorging van het broed verzorgen zij ook de schimmel zelf.
Care sheet:
- Mogelijke problemen.[/b]
(1) Aankoopkosten voor de kolonie. Een kleine startkolonie kost snel 150 tot 250 euro.
(2) Aankoopkosten voor materiaal. Aquaria of cilinders gemaakt van acryl, glas of plastic, flexibele slangen of buizen gemaakt van acryl, connectoren, temperatuurregeleenheden, etc. Deze kosten kunnen snel stijgen, hoewel ik moet zeggen dat je grotendeels bepaalt hoe complex / luxueus of hoe eenvoudig je de set-up maakt. Een set-up moet echter goed gebouwd zijn om uitbraken te voorkomen maar omdat deze soort ook enorm hard kan groeien kan dat over het algemeen meer geld kosten dan bij de meeste mieren soorten die er worden gehouden. De kosten kunnen gemakkelijk 100, - tot zelfs vele honderden euro’s bedragen.
(3) Tijd. Vergeet niet om alleen de tijd te rekenen die het bouwen van de set-up kost (een set-up kan in het begin vrij simpel worden gehouden maar naarmate de kolonie groeit zal deze steeds groter en ingewikkelder worden), maar ook de tijd die het kost om de kolonie voldoende bladeren te geven zodat ze continu kunnen snijden. Naarmate een groeiende kolonie steeds groter wordt, zal er steeds meer tijd worden doorgebracht met het verzamelen van blad. Een kolonie die mag blijven groeien zal steeds meer blad nodig hebben. Wil je de kolonie niet meer laten groter worden maar op 1 formaat behouden dan zal de bladverstrekking zich stabiliseren en dus ook de tijd die het verzamelen kost. Zorg ervoor dat je deze tijd hebt en bereid bent deze te investeren..
(4) Uitbraakpreventie, deze moet absoluut top zijn. Vergeet niet dat alles wat op basis van kit is verlijmd kapot gesneden zal worden. Een kleine kolonie zal dat misschien nog niet doen maar vroeg of laat zal een grote kolonie dat zeker gaan doen. Als je dus gebruik maakt van flexibele slangen dan zullen ze zeker worden vernietigd. Ze snijden en knagen net zolang tot er een gat in de flexibele slang ontstaat waardoor de kolonie nieuwe werelden kan gaan verkennen en bezetten (meestal jou mensenwereld en daar ben je met deze sterke bijters niet blij mee). Soldaten kunnen een flexibele slang met 5 mm dikke wanden doorsnijden. Alles wat niet zo hard is als glas, kan en zal worden vernietigd. De vraag is niet of het zal worden vernietigd, maar alleen wanneer. Uiteindelijk kan je niet ontsnappen aan het gebruik van acrylbuizen en sterke glazen of plastic aquaria of acryl cilinders die allemaal zijn bedekt met stevige deksels of zelfs van boven volledig dicht zijn. Als het gaat om aquaria of acryl cilinders zonder afdekkingen, dan moet je zorgen voor brede randen PTFE (Fluon). Dit kost op zijn beurt allemaal extra geld en moeite.
(5) Temperatuur en luchtvochtigheid. Je moet alles kopen wat je nodig hebt om de temperatuur en de luchtvochtigheid van het nest op pijl te houden. Dit kost geld en moeite. Denk aan een Warmte kabel of warmte matjes en een Thermostaat.
(6) Deskundige vervanging voor momenten zoals wanneer jezelf op vakantie gaat. Zorg ervoor dat iemand anders weet wat hij moet doen als zich een uitbraak voordoet en welk blad, wanneer en in welke hoeveelheden gegeven moet worden. Anders is dit waarschijnlijk de laatste keer dat ze je helpen. Een rampverhaal wordt snel verspreid onder al je vrienden die je in de toekomst hadden kunnen helpen.
(7) Wees niet bang om gebeten te worden. Werksters van een paar millimeter tot 6 mm kunnen voelbaar bijten. Het wordt pijnlijk als ze je tussen de vingers grijpen. De grotere Media Werksters en Soldaten kunnen gemakkelijk door je huid snijden, zelfs tot bloedens toe. Geef ze deze kans niet en verwijder ze snel voordat ze zich vastbijten.
8) ... onvoorziene problemen. Ze zullen zich altijd voordoen.
- Temperatuur.
Startende kolonie. Nestgedeelte, voederruimte / arena en Afvalruimte zijn meestal geïntegreerd in 1 ruimte / aquarium. Nest: minimaal 24 °C - 27 °C. Het optimum is tussen de 26 °C / 27 °C. De schimmel sterft langzaam bij lagere temperaturen dan 24 °C, althans dat wordt beweerd. De schimmel sterft echter ook bij te hoge temperaturen (meer dan 28 °C ) en de Koningin kan volgens sommige deskundigen onvruchtbaar worden. Voedsel en Afvalruimte: 24 °C - 27 °C
Middelgrote tot grote kolonie. Nestgedeelte, voerbak / open arena en open afvalbak zijn meestal gescheiden. Nest: minimaal 24 °C - 27 °C. De schimmel sterft langzaam bij lagere temperaturen dan 24 °C , althans dat wordt beweerd. De schimmel sterft echter ook bij te hoge temperaturen (meer dan 28 °C ) en de Koningin kan volgens sommige deskundigen onvruchtbaar worden. Het optimum is tussen de 26 °C / 27 °C. Voederruimte / open arena en open afvalbak minstens 15 °C. Zelfs bij deze lage temperaturen gaat het snijden van blad gewoon door, de werksters lopen alleen wel erg traag en er zullen steeds minder werksters het nest uitkomen. Beter is kamertemperatuur of warmer voor voederruimte en afvalbak.
- Luchtvochtigheid.
Kleine kolonie. Nestgedeelte, voerbak/arena en afvalbak zijn meestal geïntegreerd in één ruimte. De schimmel en kolonie wordt afgedekt door een plastic of glazen bakje met een kleine nestopening om zo de luchtvochtigheid maximaal te houden (80 - 90%). Dit wordt mede bereikt door de bodem waar de schimmel klomp op ligt te bedekken met een substraten die vochtig gehouden kan worden. Dit substraat moet vochtig maar niet klets nat zijn. Condensdruppels moeten zoveel mogelijk worden voorkomen. Dit kan worden bereikt door de temperatuur in het nest en rond de schimmel gelijk te laten zijn met de temperatuur buiten het nest. De voederplek/buitenwereld en afvalruimte zullen zeer waarschijnlijk een lagere luchtvochtigheid hebben omdat ze niet worden afgedekt door een plastic of glazen bak. Een lagere luchtvochtigheid in die gebieden is ook beter omdat op die manier mijten en schimmels worden voorkomen. Toch zal de luchtvochtigheid in die ruimtes nog vrij hoog zijn dus dan is het belangrijk om afval en niet versneden blad regelmatig op te ruimen.
Middelgrote tot grote kolonie. Bakken met kolonie en schimmel, 80-90%, een grote schimmel geeft zelf zoveel vocht af van de fijn gesneden bladeren dat er eerder een risico bestaat op condensvorming dan de kans op uitdroging. Condens kan worden voorkomen door de temperatuur in het nest gelijk te maken aan de temperatuur buiten het nest. Een vochtabsorberend substraat kan het overtollige vocht absorberen, maar houd er rekening mee dat als het substraat klein genoeg is, de werksters uiteindelijk het substraat uit het nest zullen verwijderen. Zelfs een gipsen bodem wordt beetje bij beetje kapot gemaakt en verwijderd. Voederruimte/Open Arena/Open afval ruimte zijn gescheiden van elkaar. In deze ruimtes mag de luchtvochtigheid zo laag mogelijk zijn of gewoon op huiskamer nivo (45% of minder). Door deze lage luchtvochtigheid voorkom je mijten en schimmel.
- Formicarium inhoud: Aardenesten in plastic, acrylglas of glazen aquaria en bakken of plastic, acryl of glazen aquariums met of zonder een dunne substraatlaag op de bodem.
- Formicarium opbouw
Kleine kolonie. Een verwarmde ruimte met daarin een uitloopbak waar het afval kom te liggen en waar ook ruimte is om het blad te geven. In die bak ligt ook de schimmel met de kleine kolonie die op zijn beurt weer is afgedekt door een op de kop gezet bakje, liefst van helder plastic of glas om zo het zicht op de kolonie ontwikkeling optimaal te houden.
Middelgrote tot grote kolonie. Uitbreidbaar systeem met minimaal 3 (grote) bakken, 1 voor de Schimmel met kolonie, 1 voederruimte en 1 afvalruimte. Na een vrij korte tijd zul je het systeem moeten uitbreiden met meerdere nestbakken en misschien zelfs een extra voederbak.
- Bodemsubstraat.
Kleine kolonie. Seramis (zeer kleine gebakken kleikorreltjes), zand/leem, gipsbodem.
Middelgrote tot grote kolonie. Kleikorrels, Seramis, Zand/ Leem, gipsbodem, gaas of ... NIETS! Gewoon de schimmel op de kale glazen/plastic bodem leggen...werkt ook zeer goed.
Let op: zodra de schimmel groot genoeg is begint de kolonie het bodemsubstraat te verwijderen dat klein genoeg is om weggedragen te worden. Een gipsbodem wordt stuk voor stuk kapot gebeten en afgevoerd.
De start van mijn set-up.
Dit is een van de 4 vakken van een kast waarvan mijn vrouw nog niet weet dat ik deze langzaam aan ga annexeren mocht de kolonie groter worden
![Lachend :lol:](./images/smilies/icon_lol.gif)
Het vak in de kast heeft de volgende maten: 33 cm diep, 40 cm breed en 52 cm hoog. De boovenkant van de kast die ik mag gebruiken is 39 cm diep bij 120 cm breed. Daar komen in de toekomst zodra de kolonie groot genoeg is de afvalbak met een doorvoer naar de voederbak. Vanuit de binnenkant van de kast komt een doorvoer van het nest naar de afvalbak met een slang van 22 mm doorsnede. De meeste benodigde materialen heb ik besteld bij Antstore. In het onderste smalle vak komt alle electronica.
Op de deur komt ook nog een piepschuim plaat zodat bij een gesloten deur het vak ook volledig gesloten is en de warmte van een warmte matje in de kast blijft. Zoals jullie kunnen zien zit in de onderste (alsook de bovenste plaat) een gleuf waar een acrylplaat in komt. Deze ga ik bevestigen met magneten zodat het 'raam' verwijderd kan worden als ik bij het nest moet zijn maar de warmte in de kast niet direct vervliegt als ik alleen maar even naar de kolonie wil kijken. Door een warme omgeving in en rond het nest te creëren wil ik regelen dat er in het nest geen condens ontstaat zodat de kolonie altijd goed bekeken kan worden. Dit idee heb ik gepikt van de set-up in Berlin Zoo waar jullie in de blog over Antstore nog meer over gaan zien ( Blog Een kijkje in de 'keuken' van Martin 'Anstore' Sebesta : http://www.antforum.nl/viewtopic.php?f=56&t=9629 )