mieren voor onderzoek universiteit Amsterdam

[Karlien]

Hallo,
I wil me graag even voorstellen. Ik ben Karline, 32 jaar en ik heb onderzoek gedaan naar het gedrag van apen in het regenwoud in Indonesie en Afrika. Ik ben momenteel ingehuurd door de universiteit van amsterdam om een practicum op te zetten voor 100 tweede en derde jaars studenten biologie. De vakgroep werkt traditioneel heel veel aan mijten en het leek me leuk om eens een keer iets nieuws te doen. Ik heb vorig jaar proefjes proberen te doen met Lasius niger, waarbij we een aantal nesten hadden uitgegraven. Ik wist toen nog niet van jullie site en ook nog niet dat het geen zin heeft om een nest uit te graven. In het kort ik weet helemaal niets van mieren. Ik heb jullie site met veel interesse doorgelezen en vind het echt geweldig!!!
Zoveel praktische informatie!

Ik heb uit alle berichten op deze site begrepen dat ik het beste met Lasius niger kan gaan werken. Om te beginnen heb ik paar vragen geselecteerd (ik heb er zoveel!) en hoop dat jullie mij hiermee kunnen helpen.

Het practicum wat ik moet geven is van 5 Februari tot eind Maart. Dat is in de periode dat the mieren normaal nog in winterslaap zijn.
Is het mogelijk om de mieren eerder wakker te laten worden of om een winter over te slaan?

Ik weet dat sommige onderzoekers in het lab een zomer simuleren, met de juiste warmte en daglicht uren. Maar sommige dieren (zoals sluipwespen) blijven ondanks dat toch minder actief dan in de echte zomer. Zou dit bij lasius niger ook zo zijn? De grootste zorg van mijn baas is dat de mieren niet actief genoeg zullen zijn voor experimentjes (zoals keuze experimenten tussen buisjes met en zonder geurspoor).

Denken jullie dat het mogelijk is dat als ik in September een kolonie van 100-200 individuen bestel dat dit er in Februari nog steeds zoveel zullen zijn als ik ze niet in winterslaap laat gaan? Ik las dat de werksters maar 1.5 maand oud worden, dus wil ik in februari nog individuen hebben dan moet de kolonie actief blijven denk ik....?...
Hoeveel eieren legt een koningin per dag?

Ik zou in totaal 12 kolonies van 100-200 individueen nodig hebben. Ik las dat maar een vierde van de koninginnen bevrucht zijn/in staat tot het stichten van een kolonie. Betekent dit dat ik voor de zekerheid 48 koninginnen moet bestellen?

Is het mogelijk om ipv ontsnappingsmiddel de buitenbak af te dekken met gaas? (De koloniebak hoeft er niet perse mooi uit te zien, aangezien het voor onderwijs is en niet voor thuis).

Kan ik ipv fruitvliegen ook gekookt eigeel geven? Zodat ik de kans op schimmels beperk? Of is het een goed idee om de fruitvliegjes eerst te koken?

Als laatste vroeg ik me af of jullie weten waar de koninginnen van Lasius niger in Antstore precies vandaan komen. Komen ze uit eenzelfde kolonie en zijn ze dus nauw verwand aan elkaar? Is het ook mogelijk om koninginnen uit verschillende kolonies te kopen, zodat we kunnen kijken naar genetische variatie?

Ik hoop dat dit niet teveel vragen waren! En dat iemand me kan helpen. Want dat heb ik wel nodig ben ik bang!

groet,
Karline

[Anton]

Hallo,
welkom op het forum . Je hebt wel echt een toffe job, zou ik later ook wel willen doen. Ook je practicum zou ik wel willen volgen :d.
Ik kan al op een paar van je vragen antwoorden. De meeste zullen wel door Xtof of Mika beantwoord worden.

Als je je miertjes iets vroeger in een koudere omgeving plaatst dan gewoonlijk, dan zullen ze hun activiteiten ook staken en in winterslaap gaan. Dan kun je ze eind januari uit hun winterslaap halen en ook goed verwarmen. Normaal gezien zouden ze dan actief moeten zijn. Let wel dat een kleine kolonie Lasius Niger met genoeg voedsel niet zo actief is (bij mijn kolonies van +100 werksters in ieder geval).

Werksters kunnen 1 (nanitics) tot 3 jaar oud worden, dus dat moet geen probleem vormen.

Op antstore verkopen ze een mierengaas, maar dat is vrij duur. Door een normaal gaas kunnen ze heenbijten of kruipen.

Wat eigeel betreft; ik dacht dat daar niet zoveel proteïnen in waren. In eiwit wel, maar daar bestaat de schimmelkans weer.

Anton

[JimmyVe]

Hey ik kom je blijkbaar overal tegen. Veel succes met je onderzoek.

[Floris]

Het practicum wat ik moet geven is van 5 Februari tot eind Maart. Dat is in de periode dat the mieren normaal nog in winterslaap zijn. Is het mogelijk om de mieren eerder wakker te laten worden of om een winter over te slaan?

Als je de omgeving niet afkoelt of het nest niet verduistert, zullen ze niet in een winterslaap gaan. Dit is op den duur niet goed voor de gyne.

Ik weet dat sommige onderzoekers in het lab een zomer simuleren, met de juiste warmte en daglicht uren. Maar sommige dieren (zoals sluipwespen) blijven ondanks dat toch minder actief dan in de echte zomer. Zou dit bij Lasius niger ook zo zijn? De grootste zorg van mijn baas is dat de mieren niet actief genoeg zullen zijn voor experimentjes (zoals keuze experimenten tussen buisjes met en zonder geurspoor).

Daar heb ik nog nooit iets over gelezen, maar wellicht omdat de mensen die dit zou opvallen hun miertjes wel een winterslaap gunnen.

Denken jullie dat het mogelijk is dat als ik in September een kolonie van 100-200 individuen bestel dat dit er in Februari nog steeds zoveel zullen zijn als ik ze niet in winterslaap laat gaan?

Als je ze goed verzorgt, lijkt het me dat het er meer zullen zijn.

Ik las dat de werksters maar 1.5 maand oud worden, dus wil ik in februari nog individuen hebben dan moet de kolonie actief blijven denk ik....?...

Zoals reeds opgemerkt kunnen ze een stuk ouder worden.

Hoeveel eieren legt een koningin per dag?

Dat hangt helemaal af van de grootte van de kolonie. Hoe groter de kolonie, hoe meer voedsel er naar verwachting binnenkomt. Een grotere kolonie heeft daarom een hogere ei productie. Als er te weinig (minder dan verwacht) voedsel binnenkomt, stoppen de larven met groeien. Je kunt een kolonie Lasius niger dan ook niet zomaar explosief laten groeien door ze heel veel eten te geven.

Ik zou in totaal 12 kolonies van 100-200 individueen nodig hebben. Ik las dat maar een vierde van de koninginnen bevrucht zijn/in staat tot het stichten van een kolonie. Betekent dit dat ik voor de zekerheid 48 koninginnen moet bestellen?

Als je een gyne met werksters bestelt, is ze zeker bevrucht (of je wordt opzettelijk opgelicht), anders zou ze die niet hebben. Tijdens een normale bruidsvlucht (in juli of augustus) zijn de meeste koninginnen wel bevrucht, mits je ze op het juiste moment vangt.

Is het mogelijk om ipv ontsnappingsmiddel de buitenbak af te dekken met gaas? (De koloniebak hoeft er niet perse mooi uit te zien, aangezien het voor onderwijs is en niet voor thuis).

Ja, je hebt wel heel fijnmazig gaas nodig, ze kunnen door zeer kleine gaatjes naar buiten. Een leuke observatie: dat ze naar buiten kunnen is niet zo erg, dat ze naar binnen kunnen wel. Als er één miertje weer naar binnen kan (en ze zijn veel gedrevener om naar binnen te gaan dan naar buiten), weten ze allemaal de weg naar buiten.

Kan ik ipv fruitvliegen ook gekookt eigeel geven? Zodat ik de kans op schimmels beperk? Of is het een goed idee om de fruitvliegjes eerst te koken?

Een fruitvliegje schimmelt niet zomaar. Als je ze niet meer fruitvliegjes of andere beestjes aanbiedt dan ze opeten, gaat het sowieso niet schimmelen. Ei lijkt me een stuk schimmelgevoeliger en plakkeriger.

Als laatste vroeg ik me af of jullie weten waar de koninginnen van Lasius niger in Antstore precies vandaan komen. Komen ze uit eenzelfde kolonie en zijn ze dus nauw verwand aan elkaar? Is het ook mogelijk om koninginnen uit verschillende kolonies te kopen, zodat we kunnen kijken naar genetische variatie?

Dat weet ik niet. Maar gynes van Lasius niger zijn heel makkelijk te vangen (in juli of augustus). Als ik van antstore was, zou ik er dan opuit trekken om ze in grote aantallen te vangen.

Ik hoop dat dit niet teveel vragen waren! En dat iemand me kan helpen. Want dat heb ik wel nodig ben ik bang!

Ik denk dat de meeste vaste bezoekers je vragen met plezier beantwoorden. Heb je de beginnershandleiding al gevonden?

[XToF]

Beste Karlien,

Veel van jouw vragen in dit bericht werden reeds beantwoord door Mika, JimmyVe en Flechdrop op de volgende locatie: http://www.antstore.net/viewtopic.php?t=6370 en nadien door Anton en Floris op dit forum. Toch zou ik graag nog enkele, meer kritische, aanvullingen willen meegeven in verband met de proefopzet:

Hoewel ik van mening ben dat jouw project met Lasius niger vrij goed uitvoerbaar is, ben ik niet ten volle overtuigd van de haalbaarheid ervan in het voorjaar van 2008. Hiermee bedoel ik dat, als je nu de mierenkolonies bestelt, er geen volle garantie zal zijn dat je de mieren zodanig zult kunnen manipuleren dat er voldoende activiteit zal zijn voor het welslagen van jouw experimenten. De reden die ik hiervoor aanhaal is dat je geen kennis hebt van de voorgeschiedenis van deze kolonies. Wat is de ouderdom van de kolonies? Is de kolonie ontstaan uit een jonge koningin van de bruidsvlucht van 2007 en 'geboost' met poppen uit andere (oudere) kolonies? Hebben de kolonies al een winterperiode achter de rug? Zo ja, wanneer hebben ze hun activiteiten hervat in 2007? Dit zijn allemaal factoren die een extra onzekerheid meebrengen in verband met de activiteit na de winterslaap.
Daarom zou ik, indien de mogelijkheid bestaat, nu reeds de voorbereidingen aanvatten om uiteindelijk jouw project definitief uit te voeren vanaf het voorjaar van 2009. Of indien niet mogelijk, toch een alternatief project voorzien. Gedurende dit jaar kan je dan een pilootproject opzetten en kan je de kolonies vroegtijdig (augustus 2008) tot winterslaap aanzetten om ze eind december uit winterslaap halen te halen en de eerste tekenen van activiteit vast te stellen (eileg van de koningin,…). Op deze manier beleven ze hun piekactiviteit in de periode dat jij de experimenten wilt uitvoeren.. Bovendien zal het de kolonies de gelegenheid bieden om in aantal werksters toe te nemen. Een Lasius niger kolonie van 100-200 werksters is niet groot! Je mag er wel gerust in zijn dat het aantal werksters in een kolonie, in normale omstandigheden, gedurende de winterperiode vrij stabiel blijft.
Uit persoonlijk contact met mensen van Antstore, weet ik dat, in het verleden althans, Lasius niger koninginnen van verschillende kolonies werden verzameld in 1 grote pot. Wanneer de eerste poppen verschenen, werden de koninginnen gescheiden en apart met willekeurig geselecteerde poppen in proefbuisjes gehouden. Deze informatie kan belangrijk zijn voor jouw proefopzet in verband met genetische variatie.
Het is niet zo dat slechts een kwart van de Lasius niger koninginnen die je opraapt na een bruidsvlucht in staat is om succesvol een kolonie te stichten. Dit percentage ligt vele malen hoger. Dit cijfer zal eerder slaan op het percentage van het totaal aantal jong geproduceerde gynes die uiteindelijk succesvol een kolonie zullen stichten (na predatie tijdens de bruidsvlucht ed.). Het is dus absoluut niet nodig om 48 kolonies te bestellen. Wel zou ik een veiligheidsmarge inbouwen en 30-50% extra kolonies bestellen.